.

.

Iako najstariji pronađeni ostaci datiraju iz nešto ranijeg perioda, u II veku pre nove ere Antaliju je zvanično osnovao pergamonski kralj Atalos II i grad nazvao po sebi – Attaleia. Pre smrti, Atalos II je grad zaveštao tada narastajućem Rimskom carstvu. Antalija se pominje i u Bibliji, u vezi s propovedima Svetog Pavla, poreklom iz Tarsusa (520 km istočno od Antalije), koji je pohodio ovim prostorima u I veku. Kasnije, grad je bio u posedu Vizantije, prešao u ruke Turaka Seldžuka, a zatim i Osmanlija, da bi nakon Prvog svetskog rata, sve do 1923. godine i osnivanja Turske republike, antalijskom regijom vladali Italijani.

.

Na prilasku gradu, primetićete da je Antalija velika metropola koja mahom živi od turizma i poljoprivrede (plantaže citrusa i banana nalaze se svuda u okruženju). Iako su apartmani u soliterima 50 metara iznad obale mora mahom u vlasništvu domaće klijentele i imućnih Rusa, u Antaliji živi i veliki broj stalnog stanovništva, njih skoro dva miliona. U Antaliji, gradu na steni, letuje izuzetno veliki broj stranaca. Do nedavno, najčešći gosti bili su Rusi i Izraelci, ali su se stvari unekoliko promenile. Turisti najčešće odsedaju u luksuznim hotelima duž elegantnih avenija s palmama, u čijoj blizini ne postoje naročiti sadržaji, ali koji imaju gotovo sve, uključujući bazene i vodene parkove, jer je more u odnosu na visinu antalijske stene, najčešće prilično daleko. U nekim od boljih hotela postoje i liftovi kojima se možete spustiti do obale, te se umesto u bazenu vreme može provesti na improvizovanim stenovitim hotelskim plažama, kraj mora.

.

.

.

.

Antalija, Donji vodopadi Duden © Ivana Dukčević

.

.

Antalija © Ivana Dukčević

.

.

Antalija, Kaleiči © Ivana Dukčević

.

.

.

Ako ste ljubitelj klasičnog letovanja, sa živopisnom plažom, rivom i tavernama, onda Antalija i nije mesto za vas. Ipak, osim solitera, avenija s palmama i velikih hotela koji čine najveći deo grada, stari deo Antalije – Kaleiči (Kaleiçi), iako potpuno podređen turistima, mesto je posve drugačije atmosfere. Osim uzanih ulica s osmanlijskim kućama iz XIX veka, na obali Kaleičija nalazi se i stara antička luka preuređena u marinu za jahte. U istočnom delu Antalije, kao i na severu (oko 8 km u kopnu) nalaze se još dve gradske atrakcije – vodopadi Duden (Düden şelalesi) – gornji i donji, s planinskom rekom koja se na ovom mestu uliva u more.

.

.

Antalija, pogled s plaže Konjalti, na antalijsku stenu i 2-milionski grad © Ivana Dukčević

.

.

Antalija, u podnožju Gornjih Duden vodopada © Ivana Dukčević

.

.

Antalija, ulična prodaja začina u starom delu grada (Kaleiči) © Ivana Dukčević

.

.

.

.

.

Antalija, Gornji Duden vodopadi © Ivana Dukčević

.

.

Antalija, Gornji Duden vodopadi © Ivana Dukčević

Antalija, Gornji Duden vodopadi © Ivana Dukčević

.

.

Antalija, Gornji Duden vodopadi © Ivana Dukčević

.

.

Antalija, Donji Duden vodopadi © Ivana Dukčević

.

.

Za razliku od gradića centralne Anadolije u kojima mogu da se vide očuvane osmanlijske vile iz XIX veka, na samoj obali to nije čest slučaj. Iako i u ovom delu Turske postoje primorska mesta u kojima su čitave ulice preuređene kao nekada (gradić Kaš, na primer), u starom delu Antalije koji se naziva Kaleiči (na turskom „unutar tvrđave”), restauracija je urađena u čitavom kraju. Sve do Drugog svetskog rata, Kaleiči je bio opasan gradskim zidinama (delovi zidina još uvek postoje, od nekadašnjih koje su bile dužine 4,5 km). Na severnom, najvišem delu, u Kaleiči se još uvek ulazi kroz danas jedinu preostalu kapiju rimskog cara Hadrijana (Hadrian Kapısı), koji je Antaliju posetio u II veku. Hadrijanova kapija iz 130. godine, na turskom nosi naziv i “Tri kapije” (Üç kapılar), zbog tri identična luka iz kojih je sastavljena. Nekada su zidine Antalije krasile 22 kapije.

.

Unutar starog grada, renovirane osmanlijske kuće (na turskom: konak) izgledaju kao delovi muzeja na otvorenom. Veliki deo njih danas su prodavnice suvenira, restorani, ili pansioni u starinskom stilu (osim autentične atmosfere, većina gradskih pansiona je jeftinija od ogromnih, novih hotela na obodu grada, iako je Kaleiči daleko od plaža). Nekada je u istorijskom Kaleičiju postojalo oko 1000 kuća i kraj bio je podeljen na četiri dela. S obzirom da su mnogo pre Turaka, Rimljani sazidali ovaj deo grada, u središnjem delu Kaleičija nalazi se izvestan broj arheoloških ostataka iz rimskog perioda. Neki od njih su delimično rekonstruisani i ograđeni.

.

.

.

Antalija, Hadrijanova kapija (II vek) © Ivana Dukčević

.

.

Antalija, Kaleiči, renovirani konaci danas su butik-hoteli i restorani © Ivana Dukčević

.

.

.

.

U južnom delu, uz liticu kraj mora nalazi se 14 metara visoka, kružna kamena kula Hıdrılık Kulesi. Potiče iz II veka, i pretpostavlja se da je u pitanju mauzolej (prema nekim izvorima, svetionik). Ovakav, kružni oblik grobnice bio je prilično čest prilikom sahranjivanja visokih ličnosti u antičkom Rimu. Jugoistočno od Kaleičija, pored mora, nalazi se prelepi, zeleni park Karaoğlan parkı, s drvoredima palmi i uređenim dečijim igralištima. Na delu tik uz more, izbetonirana je polukružna terasa – panoramski vidikovac.

Antalija, Hidrilik kulesi, verovatno antički mauzolej © Ivana Dukčević

.

.

Antalija, Yivli Minare („Minaret sa cevčicama“) © Ivana Dukčević

.

.

Antalija, Kaleiči, „nazar bondžuk“ suvenir-oko protiv uroka © Ivana Dukčević

.

.

Antalya Çarşi

.

Deo grada sa bazarom, prodavnicama i pijacom, nalazi se severno od kule Kalekapisi, bliže ulici Kazim Özalp Caddesi (bivša ulica Sarampol Caddesi). Šetajući ovim krajem primetićete bronzanu statuu kralja Atalosa II koji je pre 19 vekova onovao grad, postavljenu 2003. godine.

.

.

Antalija © Ivana Dukčević

.

.

.

Arheološki muzej u Antaliji

Antalya Müzesı

.

.

Antalijski arheološki muzej jedan je od najvažnijih muzeja u Turskoj (osim Arheološkog muzeja Istanbula i Muzeja anadolijskih civilizacija, u Ankari). U njemu se čuvaju arheološki ostaci pronađeni u antalijskoj regiji počev od perioda praistorije, sve do XIX veka, ali i mnogi drugi artefakti iz susednih regiona koji još uvek nemaju veliki i dobro opremljen muzej. U jednoj od prostorija može da se vidi postavka iz perioda praistorije, počev od fosila (pre prvih ljudi), preko kostiju i oruđa drevnih stanovnika ovog dela obale, uglavnom otkrivenih u čuvenoj pećini Karain, sve do malih bronzanih predmeta, mermernih statua i bista iz antičkog perioda. Tu je i „Hol bogova”, sa statuama bogova i boginja antike iz rimskog perioda – kopijama starogrčkih (Rimljani su u velikoj meri kopirali grčke statue i postavljali ih kao ukras u svojim baštama i domovima). Deo ovih statua pronađen je na arheološkom nalazištu Perge.

.

.

.

.

.

.

Arheološki muzej, Antalija © Ivana Dukčević

.

.

Arheološki muzej, Antalija (antičke bočice za parfem, nakit, i drugo) © Ivana Dukčević

.

.

Arheološki muzej, Antalija (antički sarkofazi) © Ivana Dukčević

.

.

U prostoriji pod nazivom „Hol imperatora” možete videti statue rimskih careva koji su vladali Mediteranom u periodu do II veka, uglavnom pronađenih na arheološkom nalazištu Perge (u muzeju postoji i posebna prostorija sa predmetima pronađenim na ovom nalazištu). U muzeju može da se vidi sala sa očuvanim rimskim sarkofazima i nekim od kamenih stela, kao i „Hol sa mozaicima” (uglavnom pronađenih širom arheoloških nalazišta na Likijskom poluostrvu), starim novčićima kovanim u mestima Perge i Side. Nešto dalje, u muzeju su izložene pravoslavne ikone iz XVIII i XIX veka, iz vremena kada je na ovim prostorima živeo veliki broj Grka.

.

U poslednjem delu muzeja nalazi se Etnografski muzej sa ostavštinom Turaka na ovim prostorima, od Sedžuka do Osmanlija (kostimi, oružje, knjige, ćilimi, itd). U unutrašnjem dvorištu muzeja, u bašti u kojoj možete popiti piće, smešteni su uglavnom delovi kamenih blokova – stubova i frizova, iz rimskog perioda.

.

Arheološki muzej, Antalija (rekonstrukcija jurte, azijskog tipa šatora u kojem su pre desetak vekova i više, živela turska nomadska plemena) © Ivana Dukčević

.

.

Arheološki muzej, Antalija (plakat sa posuđem vezanim za kulturu ispijanja turske/arapske kafe) © Ivana Dukčević

.

.

.

.

Arheološki muzej, Antalija (spavaća soba u građanskoj kući, XIX vek) © Ivana Dukčević

.

.

Zabava

.

.

U Antaliji postoje dva akva parka: Aqualand (koji se nalazi na jugozapadnom delu Kulturparka: oko 15 evra za odrasle i 10 evra za decu) i Dedeman Aquapark (u okviru istoimenog hotela „Dedeman”), u jugoistočnom delu grada. U okviru Aqualanda postoji i Delfinarijum, u kojem je u određeno vreme moguće plivati sa delfinima (po ceni od oko 60 evra).

.

.

.

.

.

Termessos

.

.

34 km zapadno od Antalije, u planinama istočnog dela Likijskog poluostrva, u strmoj dolini između planinskih vrhova, nalazi se arheološko nalazište Termesos. Antički grad podignut na visini od oko 1050 metara, pripadao je nekadašnjem Pisidijskom carstvu, koje je jedno vreme koegzistiralo s ostalim poznatijim državicama Likijskog poluostrva, i u II veku pre nove ere, sa njima se borilo za prevlast. Termesos je poznat po kralju Solimsu koji se pominje i u Homerovoj „Ilijadi”, ali i kao jedno od retkih neosvojivih mesta za čuvenog vojskovođu Aleksandra Velikog, koji je u IV veku pre nove ere osvojio većinu tada poznatog sveta.

Antalijska stena na kojoj se nalazi veliki deo grada © Ivana Dukčević

.

.

Antalijska stena na kojoj se nalazi veliki deo grada © Ivana Dukčević

.

.

.