Posted on 06 dec 2017

/ off

TURSKA – Učagiz, Simena, Kekova

Likijsko poluostrvo

Učagiz, Simena, Kekova

U središnjem delu sredozemne obale Turske, nalazi se veliko Likijsko poluostrvo (na turskom – Tekke), po mnogima jedan od najlepših delova turske obale sa takozvanom „Tirkiznom obalom“. Naziv Turquoise Coast potekao je s ovih prostora, kada su ove obale u periodu između XI i XIII veka ugledali, i tako ih prozvali francuski krstaši na svom pohodu kroz Malu Aziju, na putu ka Svetoj zemlji. Priroda koja obiluje prelepim pejzažima stenovitih planina, borovim šumama s kanjonima i klancima koji se spuštaju strmo ka obali mora, šljunkovitim i peščanim plažama, uz antička arheološka nalazišta kojima se ne zna broj, predstavlja ogroman kontrast u odnosu na gotovo pust predeo oko Antalije i turistički razvijena mesta istočno od nje. Za one koji put Likijskog poluostrva kreću prvi put, ovaj deo turske obale može se opisati kao mešavina jadranskog, grčkog i turskog primorja, sa tirkiznim morem, arheološkim nalazištima i planinskim rekama koje kroz borove šume i kanjone, jure ka moru. Ljubiteljima intimnijeg i opuštenijeg letovanja, verovatno će se svideti prelepo, veliko Likijsko poluostrvo i specifičnosti ovog dela turske obale. Izuzimajući Kemer i nekoliko mesta u neposrednoj okolini ovog turističkog rizorta, između Antalije i Fetija, na Likijiskom poluostrvu gotovo nigde nećete videti hotelske komplekse. Iako ne postoji zvanična potvrda za to, izgleda da se država potrudila da masovni turizam zaobiđe Likijsko poluostrvo. Bilo bi sjajno da tako i ostane.

Pogled s vrha krstaške tvrđave u Simeni, na izduženo ostrvo Kekovu koje zaklanja vidik ka pučini © Ivana Dukčević

Tekst i fotografije deo su publikovane knjige o Turskoj (ISBN 978-86-7722-422-6), i zaštićeni su Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik Republike Srbije, br. 104/2009 i 99/2011. Nije dozvoljeno kopiranje i objavljivanje teksta niti fotografija, bez dozvole autora.

Pogled na krstašku tvrđavu u Simeni © Ivana Dukčević

Uçagiz – Simena (Kaleköy) – Kekova

Na samom jugu, između mesta Demre i Kaš nalaze se neki od prirodom najlepših delova Likijskog poluostrva sa panoramama koje ćete verovatno dugo pamtiti. Zaboravljeno selo Učagiz, bajkovita Simena sa krstaškom tvrđavom i potonuli antički grad oko obala ostrva Kekove, bili su naš izbor za jednodnevni izlet, a nekima i za letovanje. Šta god da odlučite, ovaj deo turske obale ne bi trebalo da propustite. Ako u ove krajeve stižete magistralnim putem sa istoka, nekoliko kilometara nakon uspona od mesta Demre, nalazi se skretanje na sporedni put, levo ka selu Učagiz, mestašcu koje je ujedno i polazna tačka za prevoz i istaživanje ovog dela poluostrva. Posle 20 kilometra vožnje po pretežno kopnenom delu poluostrva, sa brda ćete ugledati prelepu panoramu – deo obale sa ostrvom i poluostrvcima svuda unaokolo.

Simena © Ivana Dukčević

Pogled sa tvrđave u Simeni na deo kopna, razbacane antičke likijske sarkofage i izduženo ostrvo Kekovu (desno) © Ivana Dukčević

UÇAĞİZ

Učagiz

Nekadašnja antička Teimiussa, sada je selo Učagiz (Üçağiz), na turskom – “tri usta” (Üç ağiz). Naziv je navodno dobilo zbog konfiguracije zaliva (između ostrva Kekove i okolnih poluostrva) sa tri prilaza otvorenom moru, iako se i samo nalazi se na malom poluostrvu Sidžak (Sicak). Trošne, kamene kuće, između kojih tu i tamo prolaze delovi antičkih zidina, a seoske živice ometa poneki likijski sarkofag koji se zadesio u nečijem dvorištu, i pored mnogobrojnih turista koji kraj njih prolaze, Učagiz kao da i dalje živi u nekom zaboravljenom vremenu. Magistralni put vodi do Učagiza gde i završava. Odatle, prevoz do ostale dve destinacije (sela Simena i ostrva Kekove) je vodenim putem. Velike grupe turista ovde dolaze organizovano na jednodnevni izlet. Njihovi autobusi najčešće prave gužvu na nevelikom parkingu malenog sela, tik uz obalu mora. Kada izađu iz autobusa, na doku ih već čekaju brodići kojima kreću u razgledanje. Ako niste ljubitelj organizovanih tura i više volite da otkrivate sami, u samom selu postoji određen broj meštana koji će vas svojim barkama povesti na višesatnu turu po kraju. Cena 4-satnog iznajmljivanja barke (u koju staje 5 – 6 osoba) košta oko 35 – 40 evra, a vlasnike barki možete potražiti u lokalnoj kafani (sve preporuke za lokalnog barbu Mustafu Čana).

Učagiz © Ivana Dukčević

Između sela Učagiz i Simene, antički likijski sarkofazi duž obale © Ivana Dukčević

Iznajmljena barka i barba Mustafa Çan © Ivana Dukčević

SİMENA (KALEKÖY)

Ukoliko želite da do Simene krente pešice, u istočnom delu sela, iza velikog parkinga, uz more možete krenuti zemljanim putem, na kojem će vam u jednom delu društvo praviti veliki broj likijskih sarkofaga (V – IV vek p. n. ere). Ipak, meštani kažu da na ovom pustom zemljanom putiću treba pripaziti na zmije. Do vrha tvrđave u Simeni, trebalo bi da stignete za oko 50 min (brodićem se stiže za 10 min). Ako do Simene stižete brodom, bićete prijatno iznenađeni malenim selom sa nekoliko drvenih kućica – kafanica, čije su terase ujedno i produženi dok za čamce. Ovo mesto, čiji začeci sežu do IV veka p. n. ere, smešteno je na strmini brda na čijem se vrhu nalazi mala krstaška tvrđava, okruženo kamenim kućama, cvećem zasađenim u limenim kantama preostalim od maslinovog ulja, i ponekim likijskim sarkofagom, kao na primer onim najslikanijim – u vodi, čiju fotografiju možete videti i na veb stranicama Ministarstva kulture i turizma Turske. Simena je nalik nekom od onih potpuno opuštenih, mediteranskih sela za potpuni odmor, ako zanemarite povremene veće grupe turista na jednodnevnom izletu, koje nestanu u kasno popodne.

Na vrhu brda iznad sela, na kraju uspona kamenim stepeništem, nalaze se ostaci krstaške tvrđave vitezova reda Svetog Jovana sa Rodosa (9 – 19 h, oko 4 evra), sa koje se pruža panoramski pogled na prelepi krajolik i ostrva Toprakadu, Karaadu i najčuveniju Kekovu (u prevodu sa turskog: “polje timjana“ tj. majčine dušice), ali i bezbroj likijskih sarkofaga iz perioda antike razasutih po okolini. Na samom vrhu tvrđave nalaze se ostaci najmanjeg antičkog amfiteatra na tlu Turske, s kapacitetom od oko 700 gledalaca.

Simena, pogled na krstašku tvrđavu © Ivana Dukčević

Simena © Ivana Dukčević

Simena, pogled s krstaške tvrđave na ostrvo Kekovu © Ivana Dukčević

KEKOVA ADASI

Ostrvo Kekova

Najveće i najpoznatije ostrvo u okruženju koje čitavom dužinom od 7 km zatvara pogled ka otvorenom moru, jeste izdužena i nenaseljena Kekova (takođe i Caravola, ali i Doličiste, na antičkom likijskom jeziku). Širom Turske ostrvo je poznato po podvodnom gradu iz perioda antike (na turskom: batık şehir) urušenom u zemljotresu u II veku naše ere. I danas, ploveći pokraj samih obala Kekove sa broda možete videti ostatke grada na ivici obala, i u moru. Ako želite da ostatke Kekove i čitavog zaliva istražite sami, možete iznajmiti jedan od šarenih kajaka za dvoje (oko 30 evra po osobi) i proveslati ovim obalama.

S obzirom na povremene krađe i odnošenje podvodnog blaga iz potonulog grada, 1990. godine Ministarstvo šumarstva i životne okoline Turske proglasilo je ostrvo Kekovu i more oko njega zaštićenom zonom, te je plivanje i ronjenje kraj samih obala zabranjeno. U ovom delu obale, 1982. godine pronađena je (do danas) najstarija brodska olupina na svetu (Uluburun Batığı), iz XIV veka pre nove ere, čije delove možete videti u Bodrumskoj tvrđavi – Muzeju podvodne arheologije.

Najstarija olupina broda na svetu, Uluburun Batığı, iz XIV veka pre nove ere, u Bodrumskoj tvrđavi, u Muzeju podvodne arheologije © Ivana Dukčević

O Likijcima…

Na Likijskom poluostrvu nalaze se i neki od najpoznatijih, antičkih arheoloških nalazišta Turske, pretežno vezanih za čuvene Likijce i njihovu državu Likiju (Lukka). Hrabar i nezavisan narod visokih standarda življenja, razvijene demokratije i s prihvaćenim starogrčkim kanonima u arhitekturi i umetnosti, na ovim prostorima živeo je tokom jednog perioda antike (XV – IV vek p. n. e). Širom poluostrva nalaze se njihove grobnice u stenama (Myra, Fethiye, Dalyan), centar njihove federacije sa amfiteatrom (Xantos), sarkofazi (Olympos, Uçagiz-Simena, Kaş), kao i delovi njihovih javnih građevina (Patara, Myra, Olympos, Kaş, Faselis, Fethiye). Interesantno je da se Likijci smatraju začetnicima parlamentarnog pravila: jedan čovek – jedan glas, jer je u njihovoj mini federaciji svaka članica – bez obzira na veličinu ili značaj, imala pravo na jedan glas. U tom smislu, pominju se čak i u ustavu Sjedinjenih Američkih Država.

Jedan od mnogobrojnih likijskih sarkofaga iz IV veka pre nove ere, zarobljen u moru koje se „podiglo“ nakon davnog zemljotresa

Turska Učagiz Simena Kekova, Turska Učagiz Simena Kekova, Turska Učagiz Simena Kekova, Turska Učagiz Simena Kekova

Dalijan i Likijsko poluostrvo