U centru Atine, na vrhu istorijskog brda Akropolj, nalazi se Partenon, veličanstveni hram boginje Atine Device (Atina Partenos), najstariji primer zlatnog preseka u arhitekturi i najsavršeniji starogrčki hram. Sagrađen u V veku pre nove ere, sa spoljnom kolonadom od 17 x 8 dorskih stubova čiji se delovi rekonstruišu već godinama (kako bi se ponovo smestili na pravo mesto), zajedno s ostatkom Akropolja, deo je UNESCO-ve svetske kulturne baštine.

Osim Partenona, pola veka mlađi jonski hram Erehtejon (Erechtheion) nadaleko je čuven po karijatidama, stubovima u obliku ženskih figura. Prema zvaničnoj verziji, reč „karijatida“ potiče od mladih žena iz mesta Karijes (Karyes) u Lakoniji, koje su igrale u čast boginje Artemide. Međutim, jedna stara i istorijski nepotvrđena priča koja podseća na antičku telenovelu, sugeriše da naziv ovih statua u obličju stubova ima mnogo romantičnije poreklo. Kada su tokom osvajanja Male Azije (današnja Turska) antički Grci dospeli do državice Karije, iz osvojene zemlje u Atinu nisu poneli samo blaga koja su im kao osvajačima pripala. Zajedno sa njima, u Atinu su stizale i mlade žene iz Karije – za Grke onog vremena, najlepše žene na svetu kojima su se ženili. Karija se nalazila na mestu gde se danas prostire poluostrvo sa većim gradom Milasom, i gde je u Bodrumu – nekadašnjem Halikarnasu, nastao prvi velelepni mauzolej na svetu – na listi Sedam svetskih čuda antike. Jedna od legendi pripoveda da su se Karijatiđanke dovedene u Atinu zavetovale da Grcima neće rađati decu, jer bi se muški potomci – kao budući Grci, jednog dana mogli boriti protiv Karije. Njihova neprolazna lepota navodno je ovekovečena na Akropolju gde je jonski hram Erehtejon iz V veka pre nove ere ukrašen sa prvih šest „karijatida“ – stubova u ženskom obličju, ikada. I danas, širom sveta ovakvi stubovi nose isti naziv, na svim jezicima sveta – Meštrovićeva kolonada karijatida na ulazu u Narodni muzej u Beogradu, ili one u kompleksu Spomenika neznanom junaku na Avali.

Na južnom obronku Akropolja nalaze se ostaci dva teatra – starorimski  Herodov Odeon (iz II veka), još uvek u upotrebi za koncerte tokom letnjih večeri, i drugi, kraj jugoistočnih zidina – Dionisijev teatar, najstarije pozorište na svetu (IV vek p. n. e).

.

.

Pogled na Pirej, s Akropolja © Ivana Dukčević

Pogled s Akropolja na ostatke Dionisijevog teatra i Muzej Akropolja © Ivana Dukčević

.

.

.

.

Jugozapadno, odmah pored Akropolja nalazi se zeleno brdo Filopapu. Naziv je dobilo prema spomeniku istoimenog, azijskog princa, koji je Atinu u kojoj je živeo izuzetno zavoleo. Filopapu je i mesto prve antičke skupštine – eklesije, ali i zatvora u kojem je bio zatočen Sokrat, gde je i umro popivši otrov. S nekih delova brda Filopapu, pružaju se prelepi vidici ka Akropolju.

Niže Akropolja, na mestu nekadašnjeg centra antičke Atine – Agore, jedini očuvan nalazi se veliki dorski Hram boga Hefesta, zaštitnika kovača i trgovaca. Iako tržnica, pijace, kovnice novca, suda, zatvora i drugih starogrčkih javnih zgrada Agore, više nema, pre pola veka, u jednom delu potpuno je rekonstruisana Atalosova stoa, antički tržni centar. Unutar stoe, umesto tezgi danas se nalazi muzej svega onog što je na Agori pronađeno, uključujući i jednu od najstarijih „glasačkih kutija“ kolevke demokratije, kockice za igranje društvenih igara, antičku keramičku dečiju nošu, urne umrlih, novčiće i ostrake – parčiće slomljene grnčarije u koje se urezivalo ime osobe koju je glasanjem trebalo (najčešće na nekoliko godina) proterati iz Atine, što je u antičkom periodu bio čest vid političke kazne.

.

.

Između uličica s tavernama i suvenirnicama, nalazi se Rimska agora, centar grada iz vremena starorimske okupacije Grčke (II vek pre nove ere – II veka nove ere), sa ostacima biblioteke cara Hadrijana i čudesnom kamenom „Kulom vetrova“, u kojoj se putem protoka vode merilo proticanje vremena. Kula koja je nedavno nakon dugo vremena ponovo otvorena za posetioce, nekada je u sebi čuvala antički vodeni sat – klepsidru (od „klepto“ – ukrasti i „hidra“ – voda), povezanu s izvorom na vrhu Akropolja. Sa spoljne strane, na vrhovima kule je reljeno prikazano osam različitih vetrova koji duvaju Atinom tokom godine.

.

.

.

Rimska agora, Kula vetrova © Ivana Dukčević

Rimska agora, ostaci Biblioteke cara Hadrijana © Ivana Dukčević

.

.

Istočno od arheološkog nalazišta Keramikos, na putu ka samom centru proći ćete kroz deo grada Monastiraki. Starinske radnje zaboravljenih zanata, limene džezve i zvona, antikvarnice, prodavnice sa šahovskim figurama ili lutkama (osmanlijskog) pozorišta senki Karađoz, i komadi kokosa na tezgama, kao na Istoku, možda će vam pružiti ideju za kupovinu nekih manje uobičajenih suvenira Grčke.

.

.

.

.

Monastiraki © Ivana Dukčević

.

.

Panatinski stadion © Ivana Dukčević

.

.

Evzoni, gardista ispred Parlamenta © Ivana Dukčević

Evzoni, svečana parada gardista ispred Parlamenta © Ivana Dukčević

Evzoni, svečana parada gardista ispred Parlamenta © Ivana Dukčević

.

.

Arheološki muzej – Zevs ili Posejdon © Ivana Dukčević

Nacionalni arheološki muzej, obuća iz V veka pre nove ere, nalik opancima, inače potiče iz antičke Persije, a preko Male Azije (Turske) i Grčke davno je stigla i do Balkana © Ivana Dukčević

.

.

Severoistočno od centra, pešice ili podzemnom uspinjačom, za nekoliko minuta našli smo se na vrhu brda Likavitos. Osim crkvice i restorana, najčešći razlog dolaska na vrh jeste čuveni pogled ka jugozapadu Atine, panorama koju morate doživeti. Ispred vas, kao na dlanu, vidi se ne samo centar čitavog grada s Akropoljem na brdu, već i luka Pirej, u daljini. Za najbolje fotografije dođite u jutarnjim časovima, kada je sunce na istoku.

.

.

.

.

Pogled s brda Likavitos © Ivana Dukčević

.

.

Pogled na Pirej s vrha Opere Stavros Niarchos centra © Ivana Dukčević

Luka Pirej, pogled s jednig broda na drugi © Ivana Dukčević

Luka Pirej © Ivana Dukčević

.

.

Pogled na Akropolj © Ivana Dukčević

.

.

.

Atina Grčka, Atina Grčka, Atina Grčka, Atina Grčka, Atina Grčka, Atina Grčka, Atina Grčka, Atina Grčka, Atina Grčka, Atina Grčka