Istorijski

Hotel El-Djazaïr

Na poziv Ambasade Alžira u Srbiji, i u organizaciji Ministarstva turizma Narodne Demokratske Republike Alžir i Nacionalne turističke organizacije Alžira (ONAT), krajem septembra i početkom oktobra 2023. godine, boravila sam u Alžiru – Al Džazairu ili Al Džaziri (al-Jazāʾir, ili al-Dzāyīr), na arapskom: “veliko ostrvo”), najvećoj državi Afrike, i desetoj najvećoj na svetu. Zemlja u kojoj Sahara čini 4/5 njene ukupne površine, ima čak sedam mesta koje je zaštitio UNESCO i mnogo toga da ponudi posetiocima. Turizam čini tek 0,1% nacionalnog dohotka, te Alžirci s pravom žele da to promene. Blistavo-bela, starinska zdanja 4,5-milionske prestonice Alžira, podignuta su u vreme francuske okupacije i smeštena su na padini brda, s fascinantnim pogledima na obalu i vode Mediterana. Između kosina strme padine, gradom vode široki bulevari često oivičeni visokim, elegantnim palmama, i nalaze se skverovi sa zelenilom. Prestonica Alžira očarala me je još na samom dolasku u ovaj grad, dok smo se širokom avenijom vozili iz smera aerodroma, ka hotelu.

Hotel El-Djazaïr, jedno od nekoliko prilaznih dvorišta © Ivana Dukčević

Hotel El-Djazaïr © Ivana Dukčević

Prilaz Hotelu El-Djazaïr © Ivana Dukčević

Hotel El-Djazaïr © Ivana Dukčević

Tekst i fotografije, zaštićeni su Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik Republike Srbije, br. 104/2009 i 99/2011. Nije dozvoljeno kopiranje, niti objavljivanje teksta, delova teksta, niti fotografija, bez dozvole autora.

Kapija ulaza u Hotel El-Djazaïr © Ivana Dukčević

Hotel El-Djazaïr © Ivana Dukčević

Pogled na zaliv i prestonicu, visoko iznad centra grada, iz sobe hotela © Dragan Nikolić

Pogled na zaliv i prestonicu, visoko iznad centra grada, na putu do hotela © Ivana Dukčević

Dok je boravio u Alžiru, kao mnogi slavni ljudi pre i posle njega, Če Gevara je odseo u čuvenom istorijskom zdanju, istom hotelu u kojem smo i mi tokom boravka u prestonici proveli tri noći. Hotel Alžir (El Djazair), nekadašnji Hotel Saint-George, u svetskoj istoriji ostao je zapamćen kao mesto gde je između novembra 1942. i decembra 1943. bio uspostavljen glavni štab Savezničkih snaga, koji je predvodio Dvajt D. Ajzenhauer (Dwight David Eisenhower).

U najstarijem delu hotela iz davne 1514. godine, u velelepnoj sali u mavarskom, andalužanskom stilu, tokom Drugog svetskog rata održana je konferencija Saveznika koju je, živeći trinaest meseci u ovom hotelu (u sobi 1101), pripremao sam Ajzenhauer. Iako ovom sastanku na vrhu koji je pripremao, nije prisustvovao, najpoznatija zvanica na konferenciji bio je Vinston Čerčil.

Hotel El-Djazaïr – ulaz u salu, u kojoj je 1943. organizovana saveznička konferencija, koju je, živeći u ovom hotelu (soba 1101) pripremio general Ajzenhauer, i kojoj je prisustvovao Čerčil © Ivana Dukčević

Hotel El-Djazaïr – sala u kojoj je 1943. organizovana saveznička konferencija © Ivana Dukčević

Hotel El-Djazaïr – ulaz u salu, u kojoj je 1943. organizovana saveznička konferencija © Ivana Dukčević

Hotel El-Djazaïr, fotografija Alžira s početka XX veka © Ivana Dukčević

Hotel El-Djazaïr © Ivana Dukčević

Naime, za vreme Drugog svetskog rata, 10. novembra 1942. hotel je zauzela američka vojska. Istog dana u podne, u Salonu ambasadora u hotelu, admiral Fransoa Darlan potpisao je sporazum o prekidu vatre u ime Višijske Francuske, uprkos formalnim naređenjima iz Višija, obrazlažući da je Filip Peten zapravo bio zarobljenik nemačkih okupatora i da iz ovog razloga nije mogao da izrazi svoju volju. Ajzenhauer je odmah osnovao svoj štab na gornjem spratu, u svojoj sobi. Odatle, vodio je mediteranske operacije armije Sjedinjenih Američkih Država, i tamo je ostao sve do preseljenja u Vrhovni štab savezničkih ekspedicionih snaga u Londonu, u decembru 1943.

Tokom Drugog svetskog rata, hotel je nekoliko puta bio bombardovan od strane nemačke avijacije, te je nakon završetka rata doživeo obimnu rekonstrukciju, i ponovo je otvoren tek 1948. godine. Zatim je ponovo zatvoren 1974, radi celovitog preuređenja, kada su mu dodata dva nova krila. Kada je 23. avgusta 1982. ponovo otvoren, preimenovan je u Hotel Alžir – El Djazair.

Pre hotela, na ovom mestu, na uzvišici iznad obale, u XVI veku podignuta je vila za bega, lokalnog vladara u vreme kada su Alžirom vladale Osmanlije. Nakon francuske okupacije, godine 1840. zdanje je pretvoreno u ženski internat, da bi 1889. lokacija bila preuređena u hotel koji je postao veoma popularan, naročito kod britanskih posetilaca. Od tada, među slavnim gostima hotela osim već pomenutih Če Gevare, Čerčila i Ajzenhauera, bili su i kralj Edvard VII, princ Đorđe I od Grčke i Danske, baron Filip Rotšild, Aleksandra od Danske, Edit Pjaf, režiser Lukino Viskonti i glumac Marčelo Mastrojani, Nobelovac Radjard Kipling – autor “Knjige u džungli”, francuski pisac i dobitnik Nobelove nagrade za književnost Andre Žid, pesnik, slikar i romanopisac Žan Kokto, književnici Žan Pol Sartr i Simon de Bovoar, fudbaler Zinedin Zidan i režiser Oliver Stoun, i mnogi drugi, čiji crno-beli portreti vise uramljeni u jednom od centralnih hodnika, u blizini recepcije. Po dolasku u ovaj hotel i pogledavši kroz prozor njegove sobe, francuski Pisac Anri d’Monterlan, izjavio je “Raj još uvek postoji!”.

U donjem, prizemnom delu hotela, terasu sa stolovima okružuje velika bašta površine 7100 m2, koja je uređena za vreme britanskog protektorata, pre nego što su Francuzi osvojili Alžir. Osim ovog hotela, državna hotelska grupa El-Djazair, poseduje još hotele u Timimunu, Beharu i Bou Saadi.

Dana 28. septembra 2023, u svečanoj sali hotela, u prisustvu ministra turizma Alžira i visokih zvanica, prisustvovala sam svečanom otvaranju Međunarodnog sajma turizma. Među njima, bio je i otpravnik poslova Ambasade Srbije u Alžiru.