Posted on 02 maj 2025

/ off

ITALIJA – Piza (Pisa)

Piza (Pisa)

.

Krivi toranj u rodnom mestu Galilea Galileja

Tokom boravka u Toskani na severu Italije, odseli smo u Firenci, i odatle vozom posetili Pizu na jednodnevnom izletu. Od pre podneva do kasnog popodneva i polaska voza nazad za Firencu, imali smo sasvim dovoljno vremena da obiđemo najvažnija mesta u Pizi. U blizini železničke stanice, prošli smo pored Crkve Sant’Antonio Abate, na čijem je zadnjem zidu 1989. čuveni američki pop art umetnik Kit Haring oslikao kompoziciju „Tuttomondo“, i zatim u šetnji stigli do obale reke Arno. Prešavši reku preko mosta Ponte di Mezzo, otišli smo do rodne kuće Galilea Galileja, i zatim ulicom Borgo Stretto stigli do trga Piazza dei Cavalieri. Nedaleko od ovog renesansnog trga nalazi se ogromni prostor s travnjakom, plato Piazza del Duomo, sa Katedralom Pize (Duomo di Pisa), čuvenim krivim crkvenim tornjem (Torre pendente di Pisa), i krstionicom (Battistero di San Giovanni), iz X – XI veka, koji su zajedno na listi Uneskove svetske kulturne baštine. Kupili smo ulaznicu za uspon na vrh tornja, i međuvreme do sata/minuta odlaska na toranj, iskoristili za posetu katedrali. Na kraju, obišli smo do obližnju Botaničku baštu Pize sa staklenikom, koju je 1544. osnovao Kozimo I Mediči, kao prvu univerzitetsku botaničku baštu Evrope.

Most Ponte di Mezzo na reci Arno – Piza je jedna od četiri nekadašnje istorijske, italijanske pomorske republike (neki smatraju da je kljunov udar – „pomorski ovan“ kao borbeno sredstvo u pomorskim bitkama, osmišljen u antičkoj Pizi) © Ivana Dukčević

Piza na reci Arno, 9.7 km od ušća u Ligurijsko more (prema čuvenom starogrčkom geografu Strabonu, u antičko vreme Piza je bila udaljena oko 4 km od mora) © Ivana Dukčević

Voz Firenca – Piza (putovanje traje 1 h) © Ivana Dukčević

Pogled iz voza Piza – Firenca © Ivana Dukčević

Piza, Crkva Sant’Antonio Abate © Ivana Dukčević

Crkva Sant’Antonio Abate, na čijem je zadnjem zidu, 1989. čuveni američki umetnik Keith Haring (1958-1990) oslikao kompoziciju „Tuttomondo“, pre nego što je naredne godine preminuo od AIDS-a © Ivana Dukčević

Kit Haring, svoju kratku umetničku karijeru započeo je oslikavanjem grafita NJujorka u pop art stilu, a grad Piza, naručio je ovaj grafit © Ivana Dukčević

U Pizi se nalazi univerzitet, osnovan u XII veku © Ivana Dukčević

Crkva Santa Maria della Spina © Ivana Dukčević

Buvljak ispod arkada starog zdanja, nadomak obala Arna © Ivana Dukčević

Pallazo Blu („Plava palata“), neveliki muzej renesansne umetnosti, numizmatike i antičkih artefakata © Ivana Dukčević

Rodna kuća Galilea Galileja © Ivana Dukčević

Piza © Ivana Dukčević

Spomenik verovatno najčuvenijem stanovniku PIze, Galileu Galileju (Piza, 15. februar 1564 – Firenca, 8. januar 1642) © Ivana Dukčević

Piza © Ivana Dukčević

Renesansni trg Piazza dei Cavalieri © Ivana Dukčević

Renesansni trg Piazza dei Cavalieri i statua Kozima I Medičija © Ivana Dukčević

Duomo di Pisa (Katedrala Pize) i njen krivi toranj (1173-1372), kojeg je Galileo Galilej koristio za svoje eksperimente. Visine je 55.86 metara, ima 8 spratova, i do vrha ima 294 stepenica.

Plato Piazza dei Miracoli (ili Piazza del Duomo) sa Katedralom (Duomo di Pisa), tornjem (Torre pendente di Pisa), Camposanto, i krstionicom (Battistero di San Giovanni), na listi je Uneskove svetske kulturne baštine © Ivana Dukčević

Krivi crkveni toranj u Pizi, nije i jedini krivi renesansni toranj severne Italije (na primer, postoji i u Veneciji, na ostrvu Burano), ali je planetarno najpopularniji.

Nakon 5 godina od podizanja, zbog plitkog temelja i peskovitog terena, toranj je 1178. godine krenuo da se krivi. Danas je „kriv“ pod uglom od 3,97 stepena. Kada je poslednji put rekonstruisan (1990-2001), izvršena je korekcija za pola stepena, čime je njegova konstrukcija stabilizovana u narednih 200 godina © Ivana Dukčević

O Galileu Galileju (Piza, 15. februar 1564 – Firenca, 8. januar 1642)

Između 1589. i 1592, italijanski naučnik Galileo Galilej (tadašnji profesor matematike na Univerzitetu u Pizi), odlučio je da izvede eksperiment. Ispuštajući dve kugle „nejednake težine, istog materijala“ s vrha krivog tornja u Pizi, želeo je da dokaže da je vreme njihovog pada, nezavisno od njihove mase. Otkrio je da je teža kugla prva udarila o tlo, ali neznatno pre druge, i da su obe lopte dostigle skoro istu brzinu. Iako je osnovna premisa ove teorije već dokazana nekoliko decenija ranije, Galilej je kroz ovaj eksperiment otkrio da objekti padaju istim ubrzanjem, čime je dokazao da je njegovo predviđanje istinito. U isto vreme, opovrgao je Aristotelovu teoriju gravitacije, koja je tvrdila da objekti padaju brzinom proporcionalnom njihovoj masi. Iako je njegov biograf Vivijani napisao da je Galileo sprovodio „ponovljene eksperimente napravljene sa visine Krivog tornja u Pizi u prisustvu drugih profesora i svih studenata“, većina istoričara smatra da je to bio misaoni eksperiment, a ne fizički test.

Galileov otac, Vinćenco Galilej, bio je poznati teoretičar muzike, kompozitor i svirač laute. Ime i prezime Galilea Galileja, potiču od njegovog pretka iz XV veka, Galilea Bonaiutija (Galileo Bonaiuti), istaknutog lekara, profesora i političara iz Firence, koji je sahranjen u čuvenoj Crkvi Svetog Krsta (Santa Croce) u Firenci, gde je 200 godina kasnije sahranjen i sam Galileo Galilej.

Iako se nikada nije ženio, Galileo Galilej je sa životnom partnerkom, ljubavnicom Marijom Gambom, dobio dve ćerke, Virdžiniju i Liviju (s obzirom da su bile vanbračne i nepriznate, provele su život u samostanu), i sina Vinćenca koji je postao lautista (kao deda), i kojeg je kasnije priznao (sin se kasnije bogato oženio). Starija ćerka Virdžinija (crkvenog imena Marija Seleste), koja je u poznim godinama brinula o svom ocu, sahranjena je sa njim, i sa njihovim pretkom Bonaiutijem, u Crkvi Santa Croce.

Duomo di Pisa (Katedrala Pize), iz 1092. godine © Ivana Dukčević

Ulaznica za krivi toranj, na kojoj piše datum i sat ulaska (ulaznicu je moguće kupiti minimum pola sata pre uspona na toranj) © Ivana Dukčević

Prilikom kupovine ulaznice (na šalteru), na displeju ćete videti satnice, i ispod njih broj preostalih mesta za uspon na toranj © Ivana Dukčević

Uspon na krivi toranj bio je neobičan i pomalo naporan, zbog toga što osim strmog uspona uzanim stepeništem u krug, postoji i zakrivljenje © Ivana Dukčević