Posted on 02 maj 2025

/ off

ITALIJA – Firenca (Firenze)

Firenca

.

Renesansa i preporod

U VIII veku, u Bagdadu, tada centru kulture ovog dela sveta, arapski naučnici prevodili su zaboravljena dela antičke Grčke i stare Indije. U to vreme, dok su na Istoku, u „Kući mudrosti“ Al Horezmi i Omar Hajam proučavajući dela antičkih naučnika otkrili zakone hemije, fizike, usavršili algebru, arapske (indijske) cifre i predstavili prvi atlas sveta, a persijski doktor Avicena u X i XI veku napisao prve udžbenike za studente medicine, Evropa je vekovima tavorila u mračnom Srednjem veku, kao zarobljenik religije i neznanja. Dodatno, kako bi zatrla svaki trag nauci, dela Aristotela, antičkih filozofa i naučnika, uništila je katolička crkva. Ova dela, koja su vekovima mogla da se pročitaju samo na arapskom jeziku, kasnije su doživela procvat u arapskom Al Andaluzu, državi koja je postojala sedam vekova na tlu Iberijskog poluostrva, na 3/4 površine današnje Španije i Portugala. Ostalo je zapisano da su u XI veku, na vrhuncu Al Andaluza, najučeniji ljudi zapadne Evrope učili arapski jezik i dolazili u Kordobu, centar kalifata i centar znanja, kako bi izučavali zaboravljena dela antike. Na arhitekturu i modu italijanske renesanse, značajan uticaj izvršili su arhitektura i dizajn Istoka, naročito Vizantije. Zanimljivo je kako se nekoliko vekova kasnije, za muslimanski i hrišćanski svet točak istorije obrnuo, i krenuo u sasvim drugom smeru.

Pogled na palatu Medičijevih – Palazzo Vecchio, s vidikovca Piazzale Michelangelo © Ivana Dukčević

Muzej Galleria degli Uffizi, „Proleće“ Sandra Botičelija (1477–1482) © Ivana Dukčević

„Sveta porodica“ („Doni Tondo“, 1505-1506), jedino postojeće platno odraslog Mikelanđela Buonarotija © Ivana Dukčević

Galleria dell’ Accademia – Mikelanđelov David © Ivana Dukčević

Ponte Vecchio, jedini preživeli stari most Firence © Ivana Dukčević

Firentinska katedrala (Duomo) Santa Maria dei Fiore, sa arhitekturom gde se vidi nesumnjivi uticaj Istoka © Ivana Dukčević

Pogled na reku Arno i Firencu, s vidikovca Piazzale Michelangelo © Ivana Dukčević

Firenca © Ivana Dukčević

Firenca

Firenca © Ivana Dukčević

Mikelanđelov David u pop art stilu, deo je suvenirske ponude © Ivana Dukčević

„Leonardo da Vinči“ u izvođenju uličnog umetnika © Ivana Dukčević

Suveniri Firence © Ivana Dukčević

Kada su zahvaljujući Arapima koji su ova dela očuvali, Evropljani ponovo otkrili i preveli dela antike na latinski, novootriveno znanje zapalilo je srednjovekovnu Evropu, iznedrivši Dantea, Galileja, Leonarda, i druge, i iniciralo renesansu i preporod, čiji su najjači centri uspostavljeni u današnjoj Toskani, u Italiji. Najveći centar renesanse počev od XIV veka bila je Firenca, jedan od mnogih gradova-državica u današnjoj severnoj Italiji, kojim je vladala porodica Mediči. Mediči su bili bankari, mecene umetnosti i nauke, te su u Firencu dolazili najveći umovi onog vremena, zbog čega je ovaj grad postao centar italijanske renesanse. Familija Mediči, ostala je zapamćena kao sponzor izgradnje Bazilike Svetog Petra u Vatikanu, Firentinske katedrale, i renesansnih umetnika i naučnika – Mikelanđela, Botičelija, Leonarda da Vinčija, Donatela, Bruneleskija, Rafaela, Makijavelija, Galileja, i drugih. Kapela Medičijevih, nalazi se u crkvi Basilica di San Lorenzo. Osim Firence, jedan od najvećih centara renesanse bila je i obližnja Sijena.

Kapela Medičijevih, nalazi se u crkvi Basilica di San Lorenzo © Ivana Dukčević

Palata Medičijevih © Ivana Dukčević

Antikvarnica © Ivana Dukčević

Slika nadrealiste Renea Magrita, na zidu zgarde u Firenci © Ivana Dukčević

Crtanje portreta, ispred Galerije Ufici © Ivana Dukčević

Rodna kuća slikara Donatela, pored Firentinske katedrale © Ivana Dukčević

Firentinska katedrala (Duomo) Santa Maria dei Fiore © Ivana Dukčević

Rodna kuća Mikelanđela Buonarotija © Ivana Dukčević

Portreti renesanse, kao ulična umetnost © Ivana Dukčević

Italijanski sladoled na obali pored reke Arno © Ivana Dukčević

Firenca © Ivana Dukčević

U poseti Firenci, ne bi trebalo propustiti (nije poređano po značaju):

– Crkva Santa Maria Novella (XIII – XIV vek), prva velika crkva Firence, i glavna dominikanska crkva u gradu, poznata po delima gotike i freskama rane renesanse: Đoto di Bondone, Filipino Lipi, Filipo Bruneleski, Donatelo, Domeniko Đirlandajo, Mazačo.. U ovoj crkvi desio se i istorijski događaj, kada je s propovedaonice, otac Tomazo Kačini osudio kopernikanski heliocentrizam koji je branio Galileo Galilej, rodom iz Pize.