Posted on 06 apr 2025

/ off

KUBA (Cuba) – Kult-religija santerija (Santeria)

Kult-religija SANTERIJA

U delu parka Almendares u Havani, gde protiče reka, na kamenom delu obale stajale su tri žene i jedan muškarac, koji su upravo završavali santerijski obred, i niz vodu puštali tela pet mrtvih kokoški. Kult santerije, u poslednje tri decenije na Kubi je u priličnom zaletu. U pitanju je afro-kubanska religija nalik vuduu, gde su afrička magija bivših robova iz zapadne Afrike, i katoličanstvo koje je stiglo sa Špancima, spojeni, i kroz pesmu, ples, zvuk bubnjeva i spiritualnost, primenjuju se u pregršt rituala.

Završnica santerijskog obreda na obali reke, u park-šumi Almendares © Ivana Dukčević

Statua Hrista kod tvrđave Havane, gde njegov lik ima odlike sve tri osnovne rase koje čine stanovništvo Kube © Ivana Dukčević

Havana, Plaza Vieja (Stari trg), statua nage devojka koja jaše petla i drži viljušku u ruci, simboliše kult santerije © Ivana Dukčević

Havana – španski katolički sveštenik, pokrštava dečaka koji je starosedelac © Ivana Dukčević

Tekst i fotografije, zaštićeni su Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik Republike Srbije, br. 104/2009 i 99/2011. Nije dozvoljeno kopiranje, niti objavljivanje teksta, delova teksta, niti fotografija, bez dozvole autora.

Tokom ovih obreda, najčešće se žrtvuju kokoške i petlovi, ali se božanstvima koja nazivaju orišama (orisha), prinosi i hrana, piće, cveće, i pale se sveće. Santerija nema bogomolje u klasičnom smislu, ali su kuće-hramovi (ilé) gde se održavaju rituali koje predvode inicijati – sveštenici i sveštenice, predvođeni babalavama (visoki sveštenici), prepoznatljivi po velikim, krpenim lutkama, odevenim u tradicionalnu odeću Kube. Kubanci koji žele da se preobrate i postanu vernici ove religije nalik kultu, u obavezi su da prođu inicijaciju, i da se godinu dana odevaju isključivo u belu boju, od glave do pete. U Havani smo posetili Callejon de Hamel, u kvartu koji je poznat po praktikovanju santerije, gde su zidovi zgrada, prozori, i kafei, ofarbani jarkim bojama, iscrtani grafitima, i ispisani parolama ovog kulta.

Trinidad, bogomolja-kuća santerije sa krpenom lutkom u beloj odeći, kao tokom inicijacije © Ivana Dukčević

Trinidad, krpena lutka u beloj odeći, kao tokom inicijacije santerije © Ivana Dukčević

Havana, santerijske krpene lutke odevene u tradicionalnu nošnju, deo su suvenirske ponude © Ivana Dukčević

Havana, gospođa u beloj odeći za vreme inicijacije santerije, odevena je u belo koje mora da nosi u periodu od godinu dana © Ivana Dukčević

Vernici santerije u kućama prave svojevrsna svetilišta, sa malim statuama svetaca odevenih u raskošne odore, kojima prinose čaše s rumom ili medom, i povremeno ga prskaju parfemom. Ova skloništa za svece, neodoljivo podsećaju na zastakljena svetilišta ispred kuća u sokacima Španskog kvarta u starom Napulju, i još više na svetilišta koja se u Meksiku postavljaju na Dan mrtvih – Dia de los Muertos. Običaji ovog meksičkog religijskog praznika, takođe su fuzija rituala lokalnih Asteka i španskog katoličanstva. Najveći ritual santerije je tonque de santo, kada vernici pevaju, plešu, i dozvoljavaju orišama da ih zaposednu, ne bi li pali u trans i uspostavili komunikaciju sa njima. Iako je najbrojnija, Santerija nije i jedina afro-kubanska religija na ostrvu. Postoje još dve koje su joj nalik, i koje se oslanjaju na ritualna iskustva santerije i religijske kultove centralne Afrike. Santerija je najbrojnija i najuticajnija na Kubi, ali pripadnika ove religije ima i na drugim karipskim ostrvima, u Meksiku i u nekim delovima Južne Amerike, iako u značajno manjoj meri.

Kuba santerija Cuba Santeria, Kuba santerija Cuba Santeria

Kuba