Posted on 09 avg 2022

/ off

GRČKA – ostrvo Rodos

Ostrvo

.

RODOS

Tokom krstarenja grčkim ostrvima brodom Celestyal Crystal, s polaskom iz Soluna, oko deset sati ujutro pristali smo na Rodos. Na jugoistoku Grčke, tik uz obalu Turske nalazi se dvanaest grčkih ostrva iz grupe Dodekaneza (dodeka” znači “dvanaest”, na grčkom), među kojim je Rodos najveće i najznačajnije. Ovaj arhipelag, prilično se razlikuje od na primer Kiklada, pre svega zbog prirode koja je na severu, na nevidljivoj granici između Egejskog i Mediteranskog mora, izdašnija i zelenija, ali i zbog arhitekture, istorije i bogatog kulturnog nasleđa, naročito iz perioda antike i srednjeg veka. U neposrednoj blizini, samo 18 kilometara severnije od Rodosa, obalom današnje Turske između XI i XIII veka jezdili su evropski krstaši, vitezovi koji su u ime vere (i češće – novca), prelazili dug put između današnje Francuske i Jerusalima, a zatim i iz drugih država Evrope, kako bi Bliski istok izbavili od muslimana – “nevernika”, prvih turskih plemena koja su na Bliski istok pristigla iz istočne Azije. Na Rodosu, proveli smo čitav dan, sve do 18 h sati, kada je naš brod zaplovio dalje, Egejskim morem. Rodos je četvrto po veličini, grčko ostrvo. U smeru severo-istok – jugo-zapad, dužine je 77 kilometara, a na najširem delu ima 33 kilometra. Ostrvo je naziv dobilo prema priči iz grčke legende, u kojoj je nimfa Roda rodila ostrvo u vezi sa bogom sunca, Heliosom.

Ovo putovanje je realizovano na poziv, i u organizaciji partnera iz:

Grčke nacionalne turističke organizacije – Visit Greece u Atini,

Turističke organizacije Soluna – Thessaloniki Travel, i brodske kompanije Celestyal Cruise

Grad Rodos, Palata Velikog Majstora vitezova reda Svetog Jovana (UNESCO)

Grad Rodos, srednjovekovna Ulica vitezova (UNESCO) © Ivana Dukčević

Plaža u Lindosu, na jugu Rodosa © Ivana Dukčević

Grad Rodos, grbovi viteških porodica na njihovim kućama u Ulici vitezova © Ivana Dukčević

Grad Rodos © Ivana Dukčević

Lindos, magarci koji prenose turiste do vrha tvrđave © Ivana Dukčević

Grad Rodos © Ivana Dukčević

Luka za kruzere u gradu Rodosu, i brod Celestyal Crystal kojim smo plovili Egejskim morem © Ivana Dukčević

LINDOS

Po pristizanju u luku Rodosa, koja se nalazi u neposrednoj blizini zidina i kapija starog grada, krenuli smo na izlet na suprotnu stranu ostrva, u prelepi Lindos. Ovo mesto, najpopularnije je na Rodosu kad je reč o jednodnevnim izletima, i do njega svakodnevno iz grada Rodosa kreću brodići i autobusi prepuni turista. Na poluostrvu gde se smestio gradić nalik onim belim, na Kikladima, iznad mesta se nalazi srednjovekovna, vizantijska, a zatim krstaška tvrđava. Pre podizanja tvrđave, još u antičkom periodu, u IV veku pre nove ere na vrhu brda iznad Lindosa sazidan je kompleks sa hramom posvećenom boginji Atini, u dorskom arhitektonskom stilu. Savet je da u Lindos odete na celodnevni izlet, što je međutim, retko u ponudi u turama preko agencija. Organizovane ture uglavnom uključuju brod (ili ređe, autobus), gde se po pristizanju, u roku od dva i po sata realuzuje ceo izlet. U okviru tog vremena, potrebno je stati u red u dugačkoj koloni na stepeništu koje vodi ka tvrđavi (tokom letnje sezone), obići lokalitet, i zatim se spustiti nazad do mesta Lindos, gde vam ostaje dvadesetak minuta za obilazak ovog izuzetno simpatičnog gradića, pre nego što krenete nazad, u grad Rodos.

Lindos © Ivana Dukčević

Lindos, propileji ispred Hrama boginje Atine, na tvrđavi © Ivana Dukčević

Lindos © Ivana Dukčević

Lindos, antički Hram boginje Atine na tvrđavi © Ivana Dukčević

Poseta Lindosu vredi mnogo više i savet je da probate da ga obiđete u sopstvenom aranžmanu. Na primer, međugradski autobus koji vozi iz Rodosa za Lindos, putuje 1 h, i staje na nekoliko stanica (bez stajanja, do Lindosa se drumom putuje oko 35 minuta). U gradu Rodosu, trebalo bi ući na početnoj stanici autobusa na Autobuskoj stanici, i izaći na krajnjoj u Lindosu (po ceni od 5 evra, u jednom smeru). Na usputnim stanicama, u autobus tokom letnje sezone uđe veliki broj turista sa istom idejom, ali su oni koji su ušli na prvoj, ipak u prednosti jer su zauzeli mesta za sedenje. U autobus je osim na Autobuskoj stanici, moguće ući i duž centralne ulice u samom gradu Rodosu, jer su stajališta mahom zajednička sa gradskim autobusima.

Put od Rodosa do Lindosa © Ivana Dukčević

Lindos, Bogorodičina crkva © Ivana Dukčević

Lindos, ostaci vizantijske crkve na tvrđavi © Ivana Dukčević

Nakon pristizanja u Lindos, mesto u podnožju magistrale gde se na početku sela, na trgu smestio veliki platan, krenuli smo uličicama sa belim kućicama, koje su danas većinom restorani, radnje sa suvenirima i odećom, i kafeterije. Jedan veliki deo mesta, sazidan je tako da između uzanih ulica sa kućama postoje natkiveni zidovi ili cvetne puzavice, kako bi onima kojima tuda prolaze bio omogućen hlad, zaklon od letnjih vrućina. Na početku mesta, kod trga sa platanom nalaze se ulazi u dve natkrivene ulice. Prolaskom kroz onu kraću, na levoj strani, nakon nekoliko minuta stigli smo do podnožja stepeništa koje vodi na brdo, na tvrđavu.

Osim pešice, do vrha brda moguće je stići na magarcima, koje lokalci nude posetiocima u samom gradiću (u nekoj vrsti postaje nalik štali), u jednoj od glavnih ulica (po ceni od 8 evra).

Lindos, magarci koji prenose turiste do vrha tvrđave © Ivana Dukčević

Lindos, kompleks antičkog Hrama boginje Atine na tvrđavi © Ivana Dukčević

Lindos, ostaci iz krstaškog perioda, na tvrđavi © Ivana Dukčević

Na kraju reda sa rekom turista na stepeništu, po kupovini karata za arheološko nalazište, popeli smo se na plato sa antičkim hramom i posmatrali neverovatne vidike na ostrvo, mesto Lindos u podnožju i pučinu. S vrha, vidi se mali kružni zaliv sa “Plažom Svetog Pavla”, odakle je prema Bibliji, prvi put na grčkom tlu, u I veku hrišćanstvo propovedao apostol Pavle. Kada je krenuo na dalek put iz svoje domovine na Bliskom istoku, njegov brod se na ovom mestu navodno nasukao, te je širenje ideje hrišćanstva u Evropi krenulo sa ovog mesta. U podnožju stepeništa na samom lokalitetu, nalazi se veoma očuvan reljef uklesan u kamenu, prikaz grčke trireme (antički vojni brod), u prirodnoj veličini. Na vrhu, osim ostataka iz antičkog perioda, videli smo i ostatke vizantijske crkve.

Lindos, antički Hram boginje Atine na tvrđavi, i „Plaža apostola Pavla“ u podnožju

Lindos, plaža apostola Pavla u podnožju tvrđave © Ivana Dukčević

Lindos, reljef grčke trireme, na tvrđavi © Ivana Dukčević

Pri usponu stepeništem ka tvrđavi, u podnožju smo videli prelepu, polukružnu plažu Lindosa, na kojoj smo poželeli da ostanemo nakon obilaska tvrđave. Oni koji su u Lindos došli u sopstvenom aranžmanu i na čitav dan, imali su tu sreću. Onim drugima, koji ovde stižu u “paket-aranžmanu”, ne preostaje vremena za uživanje na plaži i pogled na tvrđavu, već se odmah vraćaju za Rodos i ustupaju mesto narednoj grupi turista.

Plaža u Lindosu, na jugu Rodosa © Ivana Dukčević

Lindos, antički ostaci na brdu sa suprotne strane tvrđave © Ivana Dukčević

Nešto više od pola sata vožnje nazad ka gradu Rodosu, proteklo je u posmatranju zanimljivih pejzaža relativno zelenog ostrva, usputnih plaža i turističkih rizorta kao što ja na primer Faliraki. Ukoliko ste sa malom decom i bez želje sa naročitim sadržajima tokom letovanja, polukružna plaža Falirakija sa poređanim hotelima u zaleđu, jedan je od izbora za letovanje.

Put Rodos – Lindos © Ivana Dukčević

Turistički rizorti, na putu od Rodosa do Lindosa © Ivana Dukčević

RODOS

Za one koji vole istoriju, kulturu, i živost urbanog mesta, grad Rodos predstavlja najbolju opciju za boravak na ostrvu. Prilično veliki, stari grad krstaša, koji su 1522. osvojile Osmanlije pod komandom Sulejmana I Veličanstvenog, danas je deo UNESCO-ve svetske kulturne baštine. Kamene zidine, prolazi i kamene kuće, i Palata Velikog Majstora vitezova Rodosa reda Svetog Jovana iz XIV veka (danas, muzej grada), još uvek odolevaju zubu vremena i mesta su gde istorija srednjovekovne Evrope dobija na svom punom značaju. U delu iznad palate, ulica se širi, i atmosferu upotpunjuju velika stabla drveća sa divnom hladovinom. Niže ulaska u palatu, Ulica vitezova jedna je od najočuvanijih srednjovekovnih ulica Evrope, sa kamenim kućama i reljefnim grbovima vitezova koji su nekada davno u njima živeli. Danas su neke od ovih starih zdanja, konzulati ambasada evropskih zemalja i kulturni centri. U starom gradu, nekada je postojala i velika Jevrejska četvrt.

U glavnoj, najširoj ulici unutar gradskog utvrđenja, koja velikim delom prati obod spoljnih zidina, nalazi se najveći broj restorana, kafea i suvenirnica, sa radnjama koje prodaju prelep, autentični srebrni nakit i predmete od kože. Tašne i ručno rađene sandale s kožnim kaišićima, tipične su ne samo za Rodos, već za čitavu Grčku. Unutar zidina, nalazi se nekoliko crkvi iz različitih perioda, ali i jedna turska, Sulejmanova džamija koja je sazidana u vreme osmanlijske okupacije.

Rodos je u istoriji ipak najpoznatiji po čuvenom “Kolosu sa Rodosa”, ogromnoj antičkoj statui s početka III veka pre nove ere na listi Sedam svetskih čuda antike, koja je stajala u gradskoj luci i imala ulogu svetionika za brodove. Iako je u romantičnim predstavama ove građevine, ona skoro uvek prikazana kao čovek sa rastavljenim nogama na dve strane lučkog doka, s bakljom u rukama koja gori, naučnici su utvrdili da ovaj položaj nogu statue nije moguć, i da statua te visine sa rastavljenim nogama na dva doka, ne bi mogla da stabilno stoji. Zanimljivo je da su nakon velikog zemljotresa krajem III veka, kada je Kolos sa Rodosa pao i urušio se, ostaci građevine koji su pali, kasnije korišteni prilikom podizanja krstaške tvrđave, što se na nekoliko mesta i danas vidi. Tako je Kolos sa Rodosa, na izvestan način ostao da delimično živi u zidinama tvrđave krstaša.

Grad Rodos, Kapija Amboaz (Gate of Amboise)

Na suprotnoj strani ostrva, oko 25 kilometara od glavnog grada, nalazi se prirodni rezervat koji na ostrvu nazivaju Dolina leptira. U blizini rečice Pelekanos, početkom juna veliki broj gusenica pretvara se u leptire koji kreću u pronalazak partnera za parenje, i ovaj fenomen traje tokom čitavog leta. Istina je da je mogućnost da posetioci na ovom mestu vide veliki broj leptira na jednom mestu, veoma retka, te lokalne agencije unapred obaveštavaju turiste da postoji mogućnost da ih neće ni videti.

Grčka ostrva