Posted on 05 dec 2017

/ off

ITALIJA / Napulj (Naples) – Opera Real Teatro di San Carlo

*Tekst i fotografije deo su publikovane knjige „Umetnost putovanja“ (ISBN 978-86-7963-499-3) u izdanju Samizdata B92, zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik Republike Srbije, br. 104/2009 i 99/2011. Nije dozvoljeno kopiranje, niti objavljivanje teksta, delova teksta, niti fotografija, bez dozvole autora (Ivana Dukčević), i izdavača (za Samizdat B92 – Veran Matić).

*The text and photographs are parts of the published book „Umetnost putovanja“ (ISBN 978-86-7963-499-3), protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.

Real Teatro di San Carlo

Najstarija opera na svetu

Italijanska reč „opera„, znači „rad“. U tom smislu, izraz „Opera in Musica„, može da se prevede i kao „Rad na muzici“, s obzirom da u operi učestvuju ne samo operski pevači, već i hor koji u isto vreme – praćen orkestrom peva, igra, deklamuje i glumi. Najstarija postojeće opera na svetu nalazi se u Napulju, nadomak starog gradskog jezgra (Quartieri Spagnoli) i drugog palatnog kompleksa Evrope – Palate Napuljskog kraljevstva

Napulj, Opera Teatro di San Carlo © Ivana Dukčević

Najveći grad južne Italije – Napulj, sa svojih milion i po stanovnika, centar je čitavog regiona. Sa najvećim starim gradskim jezgrom u Evropi na listi UNESCO-ve svetske baštine, Napulj je poznat i po drugoj po redu najprometnijoj luci na svetu kad je u pitanju putnički saobraćaj, ali i vanredno temperamentnim Italijanima, mafiji i kriminalu. S tim u vezi, najpoznatija izreka vezana za mesto u kojem je nastala opera – jedina vrsta muzičke arije na svetu na koju se bez problema može zaplakati, je „Vedi Napoli e poi muori!“ („Kad vidiš Napulj, onda možeš umreti!“).

U obilasku Napulja, posetite najstariju operu na svetu, sa još uvek istom namenom – Real Teatro di San Carlo (Kraljevska opera-teatar Svetog Karla), u okviru organizovane ture, na engleskom i italijanskom jeziku. Zdanje je svečano otvoreno 4. novembra 1737, što ga čini starijim od čuvene milanske Skale („La Scala“), kao i venecijanske opere La Feniće („La Fenice“).

Operu koja može da primi 3000 posetilaca, sagradio je kralj Šarl VII (burbonska – francuska kraljevska loza) na mestu prethodnog Teatra San Bartolomeo, u vreme kada su u evropskim operama soprane pevali muškarci – kastrati. Opera je podignuta po nacrtu arhitekte Đovanija Medrana (Giovanni Antonio Medrano) i bivšeg direktora prethodnog napolitanskog teatra, Anđela Karasale (Angelo Carasala). U februaru 1816, veliki deo opere je izgoreo u požaru, ali je u roku od godinu dana renoviran.

Napolitanska opera nije prvo zdanje na svetu sagrađeno za tu namenu. Prva opera na svetu ikada – Teatro San Kasiano (Teatro San Cassiano) otvorena je u Veneciji 1637, a potom i u Hamburgu (Nemačkoj) 1678. godine. Ni jedna od njih više ne postoji. Pola veka kasnije, 1735. godine otvorena je Kraljevska opera u Londonu (The Royal Opera House), ali je srušena u požaru 1808, renovirana i ponovo izgorela 1857. godine. Današnje (treće po redu) zdanje Kraljevske opere, datira iz 1858. godine.

Teatro di San Carlo © Ivana Dukčević

Kraljevska loža, Teatro di San Carlo © Ivana Dukčević

XVIII vek smatra se zlatnim periodom napolitanske opere. Napuljska operska škola dala je čuvene kompozitore i pevače, pa se u čitavoj Evropi najvećim dostignućem smatralo nastupanje u njoj, ili makar gostovanje u Napulju, tadašnjoj „prestonici opere“. U to vreme nastali su operski varijeteti – komična „opera buffa“ i „opera seria“ („ozbiljna opera“). Vrhunac karijere u Teatru di San Karlo, doživeli su i čuveni evropski kompozitori: Rosini, Hajdn, Hase, Bah i Glik, ali i Pučini i Verdi.

Fantastičnu akustiku napolitanske opere možete doživeti i tokom same ture, kada će glas simpatične gospođe – vodiča, odjekivati sa svih strana dvorane i dopirati do vas, dok sedite na sedištima u prizemnom delu opere. Na ova sedišta za obične smrtnike, možete pogledati i „sa visine“ – iz operske kraljevske lože, čija poseta je sastavni deo ture. Naime, sve do pre dvestotinak godina, Napulj je bio sedište kraljevine kojom su naizmenično, počev od XIII pa sve do početka XIX veka, vladali Normani, Mavari (Arapi), Španci (Katalonci) i Francuzi. Istorijski gledano tek nedavno, Napulj je postao deo italijanske države. Simbol Napuljske kraljevine – Palatu napuljskih kraljeva (Palazzo Reale), možete videti i obići u neposrednoj blizini Opere. Nalazi se na najvećem napolitanskom trgu Pjaca del Plebisćito (Piazza del Plebiscito).

Da je opera za Napolitance još uvek deo svakodnevnog života, svedoče i mnogobrojni filmovi o imaginarnim „Južnjacima“, mafijašima koji sede u svojim ložama i plaču uz operske zvuke. Ipak, najupečatljiviji dokaz tome je i jedan ostareli gospodin, koji u glavnoj gradskoj, napolitanskoj trgovačkoj ulici (Via Toledo), svakog dana na istom mestu, tokom popodneva peva operske arije kako bi dodatno zaradio.

INFO: Ture za obilazak napolitanske opere po ceni od 6 evra, organizuju se tokom cele godine i polaze svakodnevno (osim praznicima) od: 10.30, 11.30, 12.30, 14.30, 15.30 i 16.30 h (nedeljom samo od: 10.30, 11.30 i 12.30 h). Tokom oko 45 minuta, obići ćete glavni i sporedni foaje – hol opere, auditorijum u prizemlju i kraljevsku ložu, ali i čuti interesantne priče o istorijatu zgrade, na italijanskom i engleskom jeziku. Posebno, možete obići muzej teatra – MeMus.

Atrakcije, Italija