Bat (Bath)

Džordžijansko mesto – rimska banja

Na zapadu Engleske, dva sata vozom od Londona i samo 25 kilometara od velikog i turistički atraktivnog grada Bristola na obali Atlantskog okeana, nalazi se živopisni gradić Bat (Bath). Prema lokalnim istraživanjima, verovatno i iz istorijskog značaja Bat je najposećenije mesto u zemlji i ujedno – zvanično najstarija engleska, turistička destinacija. Interesantno je da se statistike odnose na domaću populaciju koja već skoro dve stotine godina, u njemu najradije provodi jednodnevni izlet.

Royal Crescent © Ivana Dukčević

Bat na reci Ejvon © Ivana Dukčević

Rimska kupatila i deo katedrale, u pozadini © Ivana Dukčević

*Tekst i fotografije deo su publikovane knjige o Londonu i okolini (ISBN 978-86-7722-432-5), zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik Republike Srbije, br. 104/2009 i 99/2011. Nije dozvoljeno kopiranje, niti objavljivanje bez dozvole autora.

*The text and photographs are parts of the published book on London (ISBN 978-86-7722-432-5), protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.

Mesto Bat (što u prevodu znači: „kupatilo“ ili „banja“), nastalo je još u vreme kada su antički Rimljani okupirali Britaniju i otkrili da na ovom mestu postoje jedini izvori tople, lekovite vode u ovom delu ostrva – ukupno tri. I danas, glavna atrakcija Bata je zdanje Rimskih kupatila – Roman Baths (na latinskom originalu – Aquae Sulis), koje je otkriveno u XVIII veku, a sredinom XIX veka, u džordžijanskom periodu renovirano i dograđeno (Pump Room), kada je postalo simbol luksuznog turizma onog vremena.

U okviru kompleksa možete pogledati muzej, i u njemu postavku o tome kako je kupatilo građeno, koje tehnike starorimske arhitekture su korišćene (olovne cevi i beton), ostatke hipokausta (hypocaust – sistem podzemnog grejanja), kako je funkcionisao, ali i ko su bili najčešći posetioci banje u periodu antike. U jednoj od muzejskih prostorije videćete kako je izgledala rimska boginja zaštitnica banje – Sulis Minerva, a kako novčići koji su ubacivani u fontanu (Stall Street Bath).

Rimska kupatila © Ivana Dukčević

Rimska kupatila © Ivana Dukčević

Rimska kupatila, ostaci originalnog hipokausta © Ivana Dukčević

Sulis Minerva, starorimska zaštitnica banje © Ivana Dukčević

Jedan blok zgrada dalje od antičkih, na mestu termalnih izvora sagrađena su nova, moderna, parna kupatila – Thermae Bath Spa, sa četiri bazena, od kojih se jedan nalazi na otvorenom prostoru – na krovu zgrade. Odmah pored kupatila, na centralnom gradskom trgu je katedrala Bath Abbey iz 1499. godine.

Katedrala i Rimska kupatila © Ivana Dukčević

Katedrala i lutka rimskog vojnika © Ivana Dukčević

Osim kupatila, gradić Bat poznat je po još nekoliko specifičnosti – jedan je od gradića Engleske u kojem još uvek postoji veoma očuvana džordžijanska arhitektura. Stil gradnje sa polukružnim zdanjima i stambenim jedinicama koje imaju zaseban ulaz, bio je popularan za vreme vladavine kraljeva: Džordža I, II, III i IV (Georgian Era: 1714 – 1830). Staro jezgro gradića Bata, proglašeno je delom UNESCO-ve svetske kulturne baštine.

U najčuvenije primere džordžijanskog stila arhitekture Bata, spada polukružni kompleks – Royal Crescent („Kraljevski kompleks u obliku polumeseca“), iz 1774, dva stambena polukružna zdanja koja formiraju krug – The Circus, kao i ulica Great Pulteney Street. Ova mesta opisana su romanima čuvene spisateljice Džejn Ostin (Jane Austen), koja je jedno vreme na samom početku XIX veka živela u Batu. Mnogi romantičarski filmovi smešteni u džordžijanski vremenski period, snimljeni su ovde.

Tipična arhitektura Bata, sa polukružnim zdanjima iz džordžijanskog perioda (The Circus) © Ivana Dukčević

U samom centru, na donjem toku reke Ejvon (Avon) nalazi se i jedan od najromantičnijih mostova – Most Pultni (Pulteney Bridge) iz 1773, sa branom (Pulteney Weir). Jedan je od samo četiri preostala mosta na svetu, duž kojeg se sa obe strane nalaze prodavnice (ostali su: Ponte Rialto u Veneciji, Ponte Vecchio u Firenci i Irgandi Köprüsü, u Bursi / Turska). U podnožju mosta, kod brane, polaze turistički brodići – barže, u obilazak rekom.

U Batu možete obići i Muzej spisateljice Džejn Ostin (Jane Austen Centre), Muzej mode (Fashion Museum), kao i Kraljevski teatar – Theatre Royal, iz 1805. godine.

KAKO STIĆI

.
Do Bata je najlakše stići vozom iz Londona, polaskom sa železničke stanice Paddington koja se nalazi u širem centru grada. Naime, ukoliko se odlučite za posetu nekom od čuvenih gradića Engleske, korisno je znati da se mnogi od njih nalaze na samo 40 minuta do dva sata udaljenosti vozom iz samog centra Londona (polaskom sa neke od 18 starih, železničkih stanica). Za obilazak krajnje destinacije najčešće nije potrebno nikakvo dodatno prevozno sredstvo. Naime, centralne železničke stanice Oksforda, Kembridža, Stratforda na reci Ejvon, Bata ili Brajtona, na primer, nalaze se u neposrednoj blizini centra – najviše 10 do 15 minuta pešice od glavnih gradskih atrakcija, što većinu ovih gradića čini idealnim mestima za beg iz velegrada, ili svojevrsni „kulturni dodatak“ obilasku Engleske.

Vozne karte u Engleskoj nisu naročito jeftine. Ipak, ukoliko ih kupite dva ili više meseca unapred, online preko veb stranica www.trainline.com, moći ćete da pronađete izuzetno povoljne i višestruko niže cene od uobičajenih.

U okolini….

35 kilometara od Bata, u smeru ka Londonu nalazi se kompleks megalitskih blokova nastao između 3000. i 1500. godine pre naše ere – Stounhendž (Stonehenge). Ovaj verovatno religijski kompleks, praistorijski stanovnici Britanije sagradili su od belog i takozvanog plavog kamena, koji su rekom, splavovima dovlačili iz oko 300 km udaljenog Velsa. Određenim danima u godini, u Stounhendžu se odražavaju večernji obilasci, kada sunce zalazi između određenih subova.

Na samo pola sata vožnje od Stounhendža nalazi se mesto Solsburi, i u njemu jedna od najlepših i najpoznatijih katedrala u Engleskoj – Salisbury Cathedral.

Engleska