.
.
Bat (Bath)
.
Džordžijansko mesto – antička rimska banja
.
.
Na zapadu Engleske, dva sata vožnje vozom od Londona, i samo 25 kilometara od velikog i turistički atraktivnog grada Bristola na obali Atlantskog okeana, nalazi se živopisni, istorijski gradić Bat (Bath). Prema lokalnim istraživanjima, Bat je turistički najposećenije mesto u čitavoj zemlji, i zvanično je najstarija engleska, turistička destinacija. Statistika se odnosi na domaću populaciju, koja već skoro dve stotine godina, u njemu najradije provodi jednodnevni izlet. Danas veliki deo turista čine i stranci. Voz između Londona i Bata, bio je jedini dupke put kojim smo se vozili, tokom čitavog višemesečnog boravka u Engleskoj.
.
.
.
.
 |
| Kompleks zgrada iz džordžijanskog perioda, Royal Crescent © Ivana Dukčević |
 |
| Bat na reci Ejvon © Ivana Dukčević |
Tekst i fotografije deo su publikovane knjige o Londonu i okolini (ISBN 978-86-7722-432-5), i zaštićeni su Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik Republike Srbije, br. 104/2009 i 99/2011. Nije dozvoljeno kopiranje, niti objavljivanje teksta, delova teksta i fotografija, bez dozvole autora.
 |
| Rimska kupatila i deo katedrale, u pozadini © Ivana Dukčević |
.
.
.
.
.
.
.
Mesto Bat (prevodu: „kupatilo“ ili „banja“), nastalo je još u vreme kada su antički Rimljani okupirali Britaniju i otkrili da na ovom mestu postoje jedini izvori tople, lekovite vode u ovom delu ostrva – ukupno tri. I danas, glavna atrakcija Bata je zdanje Rimskih kupatila – Roman Baths (na latinskom Aquae Sulis), koje je otkriveno u XVIII veku. Sredinom XIX veka, u džordžijanskom periodu, kupatila su renovirana i dograđena (Pump Room), kada su postala simbol luksuznog turizma onog vremena. U okviru kompleksa postoji muzej, i u njemu postavka o tome kako je kupatilo građeno – koje tehnike antičke rimske arhitekture su korištene (olovne cevi i beton), kako izgledaju ostaci hipokausta i kako je funkcionisao (hypocaust – sistem podzemnog grejanja kupatila), ali i ko su bili najčešći posetioci banje u periodu antike. U jednoj od muzejskih prostorija, videćeli smo kako je izgledala rimska boginja zaštitnica banje – Sulis Minerva, i novčići koji su ubacivani u fontanu (Stall Street Bath).
 |
| Rimska kupatila © Ivana Dukčević |
 |
| Rimska kupatila © Ivana Dukčević |
 |
| Rimska kupatila, ostaci originalnog hipokausta, podzemnog dela banje gde je zagrevana voda © Ivana Dukčević |
 |
| Sulis Minerva, starorimska zaštitnica banje © Ivana Dukčević |
.
.
.
.
Jedan blok zgrada dalje od antičkih, na mestu termalnih izvora sagrađena su nova, moderna, parna kupatila – Thermae Bath Spa, sa četiri bazena, od kojih se jedan nalazi na otvorenom prostoru – na krovu zgrade. Odmah pored kupatila, na centralnom gradskom trgu je katedrala Bath Abbey iz 1499. godine.
.
.
 |
| Katedrala i Rimska kupatila © Ivana Dukčević |
 |
| Katedrala i lutka rimskog vojnika © Ivana Dukčević |
.
.
Osim kupatila, gradić Bat poznat je po još nekoliko specifičnosti. Jedan je od gradića u Engleskoj gde još uvek postoji veoma očuvana džordžijanska arhitektura. Stil gradnje sa polukružnim zdanjima i stambenim jedinicama koje imaju zaseban ulaz, bio je popularan za vreme vladavine kraljeva: Džordža I, II, III i IV (Georgian Era: 1714 – 1830). Staro jezgro gradića Bata, proglašeno je delom Uneskove svetske kulturne baštine. U najčuvenije primere džordžijanskog stila arhitekture Bata, spada polukružni kompleks Royal Crescent („Kraljevski kompleks u obliku polumeseca“), iz 1774, dva stambena polukružna zdanja koja formiraju krug – The Circus, kao i ulica Great Pulteney Street. Ova mesta opisana su romanima čuvene spisateljice Džejn Ostin (Jane Austen), koja je jedno vreme na početku XIX veka živela u Batu. Mnogi romantičarski filmovi smešteni u džordžijanski vremenski period, snimljeni su ovde.
 |
| Tipična arhitektura Bata, sa polukružnim zdanjima iz džordžijanskog perioda (The Circus) © Ivana Dukčević |
 |
| Ulica Great Pulteney Street © Ivana Dukčević |
.
.
.
.
U samom centru, na donjem toku reke Ejvon (Avon) nalazi se i jedan od najromantičnijih mostova – Most Pultni (Pulteney Bridge) iz 1773, sa branom (Pulteney Weir). Jedan je od samo pet preostalih mostova Evrope, duž kojih se sa obe strane nalaze prodavnice (ostali su: Ponte Rialto u Veneciji, Ponte Vecchio u Firenci, Krämerbrücke u Erfurtu, u Nemačkoj, i Irgandi Köprüsü, u Bursi, u zapadnoj Turskoj). U podnožju mosta, kod brane, u obilazak reke kreću turistički brodići – barže. U Batu možete obići i Muzej spisateljice Džejn Ostin (Jane Austen Centre), Muzej mode (Fashion Museum), kao i Kraljevski teatar – Theatre Royal, iz 1805. godine.
 |
| Most Pultni (Pulteney Bridge) © Ivana Dukčević |
 |
| Most Pultni (Pulteney Bridge) © Ivana Dukčević |
.
.
.
.
KAKO STIĆI
.
.
.
Do Bata je najlakše stići vozom iz Londona, polaskom sa železničke stanice Paddington, koja se nalazi u širem centru grada. Naime, ukoliko odlučite da posetite neki od čuvenih gradića Engleske, korisno je znati da se mnogi od njih nalaze samo 40 minuta do 2 h udaljeni vozom od centra Londona, i polaze s neke od 18 starih, železničkih stanica. Za obilazak krajnje destinacije, najčešće nije potrebno nikakvo dodatno prevozno sredstvo, jer se centralne železničke stanice Oksforda, Kembridža, Stratforda na reci Ejvon, Bata ili Brajtona, na primer, nalaze u neposrednoj blizini centra, 10 do 15 minuta pešice od glavnih gradskih atrakcija, što većinu ovih gradića čini idealnim mestima za beg iz velegrada, ili svojevrsni „kulturni dodatak“ obilasku Engleske. Vozne karte u Engleskoj nisu naročito jeftine. Ipak, ukoliko ih kupite barem dva meseca unapred, online preko veb stranica www.trainline.com, moći ćete da pronađete izuzetno povoljne i višestruko niže cene od uobičajenih.
U okolini….
35 kilometara od Bata, u smeru ka Londonu nalazi se kompleks megalitskih blokova nastao između 3000. i 1500. godine pre nove ere – Stounhendž (Stonehenge). Ovaj verovatno religijski kompleks, praistorijski stanovnici Britanije sagradili su od belog i takozvanog plavog kamena, koji su rekom, splavovima dovlačili iz oko 300 km udaljenog Velsa. Određenim danima u godini, na ravnodnevnice, u Stounhendžu se održavaju večernji obilasci, i posmatra sunce koje zalazi između određenih subova. Samo pola sata vožnje od Stounhendža nalazi se mesto Solsburi, i u njemu jedna od najlepših i najpoznatijih katedrala u Engleskoj – Salisbury Cathedral.
.
.
.
.
 |
| Kafeterija u Batu © Ivana Dukčević |
Engleska Bat Bath, Engleska Bat Bath, Engleska Bat Bath