Posted on 18 avg 2016

/ off

ITALIJA / Rim (Rome), Trastevere

Rim

Trastevere

Kraj Trastevere dobio je naziv prema svom položaju u odnosu na centar grada – nalazi se sa druge (zapadne) strane reke Tibar (Trans Tiberim – „preko Tibra“) u odnosu na centar, i danas spada u nezaobilazni deo posete Rimu… Sve do pre oko 400 godina, tokom čitave istorije na svetu je postojao samo jedan megalopolis – antički Rim. U I veku naše ere, na vrhuncu moći u gradu na reci po imenu Tibar živelo je oko milion i po ljudi. Iako u antičko vreme Rimljani nisu poznavali rasizam u obliku koji su beli kolonijalisti izmislili u XV veku, a posedovanje rimskog državljanstva značilo je pripadnost „naciji“ u istoj meri kao danas u Sjedinjenim Američkim Državama, ipak su postojale razlike između „starosedelaca“ i „dođoša“. U tom smislu, zapadna strana reke Tibar – Trastevere bila rezervisana za ove druge…

Reka Tibar © Ivana Dukčević

Trastevere © Ivana Dukčević

*Tekst i fotografije deo su publikovane knjige o Rimu (ISBN 978-86-7722-408-0), zaštićeni Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik Republike Srbije, br. 104/2009 i 99/2011. Nije dozvoljeno kopiranje, niti objavljivanje bez dozvole autora.

*The text and photographs are parts of the published book on Rome (ISBN 978-86-7722-408-0), protected by copyright and related rights: Official Gazette of the Republic of Serbia, Nos. 104/2009 and 99/2011.

Nakon Etruraca koji su osnovali Rim, kasniji stanovnici kraja Trastevere postali su ljudi „sumnjivog“ porekla: Jevreji, Sirijci, Afrikanci, umetnici, oslobođeni robovi, ali i trgovci koji su svoje radnje snabdevali robom iz Ostije – najvažnije rimske luke na obali Tirenskog mora (30-ak km zapadno od Rima). Zahvaljujući svojevrsnoj „izolaciji“ od ostatka običnih Rimljana, multikulturalno stanovništvo kraja Trastevere razvilo je specifičnu kulturu drugačiju od rimske i dobilo naziv Trasteverini.

Ipak, u poslednjih 2000 godina vremena su se promenila… Najbolji dokaz za to je činjenica da danas u ovom istorijskom kraju uzanih uličica, prepunom taverni, restorančića i noćnih klubova, u svakom momentu možete naići na mnoštvo turista. Osim njih, i lokalci su ovaj kraj pre nekoliko godina proglasili za „in“, te su u njemu osim stranaca – profesora obližnjeg američkog koledža, prebivalište počeli da traže i imućniji mladi studenti koji ga pohađaju, pisci i umetnici, te se u nekom čudesnom smislu istorija kraja Trastevere ponovila, ali u nekom malo drugačijem déjà vu smislu.

Trastevere © Ivana Dukčević

Trastevere © Ivana Dukčević

Osim noćnog života, u Trastevere obavezno treba doći i tokom dana. Prošetajte preko mostova, od kojih dva potiču još iz antičkog perioda (Ponte Emilio i Ponte Rotto), pređite preko jedinog ostrva na reci Tibar u Rimu – Isola Tiberina na kojem se nalazi manastirski kompleks, i posetite dve čuvene rimske crkve: Santa Cecilia in Trastevere i Santa Maria in Trastevere.

Ostrvo Isola Tiberina © Ivana Dukčević

Ostaci antičkog mosta Ponte Rotto © Ivana Dukčević

Crkva Santa Cecilia in Trastevere podignuta je na mestu gde je u doba antičkog Rima navodno stajala kuća Rimljanke Sesilije (Cecilia) i njenog supruga Valerijana, koji su prihvatili hrišćanstvo i zbog toga bili mučeni i ubijeni za vreme cara Marka Aurelija.

Legenda kaže da je prilikom mučenja Sesilija bila zatvorena u kaldarijum sopstvenih termi, gde je nekoliko dana pre nego što će umreti, bez prestanka pevala Bogu. Kada su mnogo vekova kasnije u podzemlju otkriveni njeni posmrtni ostaci, napravljena je mermerna skulptura ležeće Sesilije prema položaju skeleta koji je pronađen, a oko nje i veoma dekorativan okvir nalik sarkofagu. Najpoznatija freska u crkvi je Strašni sud, koju je u XIII veku oslikao Pjetro Kavalini (Cavallini).

U suterenu crkve možete posetiti ostatke antičke rimske kuće i termi – kupatila, koji su navodno pripadali Sesilijinoj porodici. Zbog svog mučeništva u ime hrišćanstva, Sesilija je kasnije proglašena sveticom, a zbog svoje pesme i zaštitnicom muzike (Piazza di Santa Cecilia, u ulici Via di Santa Cecilia, 9.30 – 12.30 i 16.00 – 18.30 h / ulaz u kriptu u kojoj se nalaze ostaci rimske kuće i termi naplaćuje se 2,5 evra).

Crkva Santa Cecilia in Trastevere © Ivana Dukčević

Crkva Santa Cecilia in Trastevere © Ivana Dukčević

Jedna od najstarijih crkvi Rima – Santa Maria in Trastevere, podignuta je na mestu gde je prema predanju lokalna fontana na dan Hristovog rođenja umesto vode ispuštala ulje. Najveći deo sadašnje crkve datira iz XII veka, kada je građevina kompletno rekonstruisana (za vreme vladavine pape Inoćentija II).

Najveća vrednost ove crkve su njeni stari, predivni mozaici u vizantijskom stilu, na kojima se osim predstava Hrista i Device Marije, nalaze i likovi mnogih svetaca. Sa desne strane, ispod oltara nalazi se natpis „Fons Olei”, na mestu gde je navodno ulje izbilo iz fontane (Piazza Santa Maria in Trastevere, 7 – 20 h).

Crkva Santa Maria in Trastevere © Ivana Dukčević

Santa Maria in Trastevere © Ivana Dukčević

Ako nedeljom tokom pre podneva prošetate zapadnom obalom reke Tibar, duž ulice Via Portuense naići ćete na najčuveniju buvlju pijacu Rima – Porta Porteze (Porta Portese). Prešavši most Sublisio (Sublicio), skrenite levo i prođite kroz staru kapiju iz 1644. godine (po kojoj je buvljak dobio ime). Idući ulicom ka jugu, sve do sve do mosta Testaćo (Testaccio), tj. železničke stanice Trastevere, prolazićete pored mnogobrojnih tezgi sa antikvitetima, odećom (možete pronaći delove odeće i po ceni od 1 evra), delovima za nameštaj i motore, mnogim potrebnim i nepotrebnim stvarima.

Ako želite da pazarite, na pijacu dođite što ranije (između 8 i 9 h ujutro), jer je to najbolje vreme za cenkanje. Posle 10 h obično počinje gužva, a pijačni dan traje do ranih popodnevnih časova.

Kapija Porta Portese – ulaz u istoimeni buvljak © Ivana Dukčević

Iznad kraja Trastevere nalazi se jedan od rimskih brežuljaka – Janikul (Gianicolo colle – Janiculum). Ako se ulicom Via Garibaldi, pešice (15 – 20 minuta) popnete do vrha, videćete jedan od najlepših pogleda na grad. Iako ne spada u sedam glavih rimskih brežuljaka, sa ovog brda pružaju se verovatno najbolji, panoramski pogledi na krovove centralnog dela Rima.

Na usponu ulice Via Garibaldi nalazi se nekoliko krivina. Na prvoj većoj, sa desne strane videćete crkvu San Pietro in Montorio u čijem se dvorišnom delu nalazi Bramanteov “Tempietto“ (u malom hramu nalazi se velika reljefna kompozicija „Ekstaza Svetog Franje“).

Na sledećoj krivini uspona, na proširenju sa leve strane nalazi se prelepa Fontana dell’Acqua Paola (ili “Il Fontanone”), koju je vodom snabdevao akvadukt cara Trajana (Acqua Traiana), iz I veka naše ere. Godine 1605, akvadukt je promenio ime u Acqua Paola (po papi Pavlu V), pa je iz ovog razloga i kasnije novosazidana monumentalna, mermerna fontana u obliku trijumfalne kapije prozvana po njemu.

Na vrhu ulice Garibaldi, na trgu Largo di Porta San Pancrazio, videćete trijumfalnu kapiju Porta San Pancrazio. Sazidana je 1854. godine za vreme vladavine pape Urbana VIII, na mestu nekadašnje, antičke trijumfalne kapije Porta Aurelia (deo nekadašnjih zidina Mura Aurelie).

Na samom vrhu brda, na platou trga Piazza Garibaldi nalazi se spomenik iz 1895. godine posvećen Garibaldiju, čoveku najzaslužnijem za ujedinjenje Italije – Monumento Giuseppe Garibaldi, a nešto dalje i manji spomenik Aniti Garibaldi. Istočno od njenog spomenika, nalazi se još jedan vidikovac sa predivnim pogledima na grad.

U ovom kraju nalazi se i palata Palazzo Corsini sa galerijom – Galleria Nazionale d’Arte di Palazzo Corsini (Rubens i Van Dajk, čuvena Gvido Renijeva „Saloma sa glavom Jovana Krstitelja” i Rosijev „Prometej”) i Villa Farnesina, renesansna palata sazidana za Agostina Ćigija, bankara iz Sijene, najpoznatija po čuvenom Rafaelovom platnu „Kupidon i Psiha”.

Kako po veličini, tako i po značaju, druga botanička bašta Italije (posle one u Padovi), L’Orto Botanico di Roma nalazi se odmah pored palate Korzini, na obodu brda Janikul.

Trastevere Rim, Trastevere Rim, Trastevere Rim, Trastevere Rim, Trastevere Rim, Trastevere Rim

Rim