.
.
Manastir Sumela
u Kačkar planinama
Prema raspoloživim podacima, Manastir Sumela (Sümela Manastırı) ili u originalu – Panayia tou Melas (Bogorodica Crnog kamena), osnovao je nadomak Trabzona, 46 km od obala Crnog mora, na severoistoku Turske, atinski monah Varnava 386. godine. Prethodno, u snu mu se ukazala Bogorodica saopštivši mu da će na dalekom severoistoku Male Azije, na ovom mestu naći ikonu koju je oslikao Sveti Luka. On i njegov nećak Sofronije, uputili su se na dugo putovanje – mesto iz Varnavinog sna, i navodno pronašli ikonu koja je kasnije uzidana u temelje manastira. Tokom vekova, ikona je više puta opisivana kao čudotvorna, te su navodno čak i neki turski sultani dolazili ovde na hodočašće i manastiru ostavljali donacije. Manastir je doživeo najviši stepen prosperiteta u XIII veku, za vreme Trapezuntskog kraljevstva – dela Vizantijskog carstva, sa sedištem u Trabzonu.
Pogled na manastir © Ivana Dukčević
Pogled na manastir s puta ka vrhu © Ivana Dukčević
Unutrašnje dvorište manastira © Ivana Dukčević
Unutrašnje dvorište manastira © Ivana Dukčević
Ulaz u manastir © Ivana Dukčević
Tekst i fotografije deo su publikovane knjige „Umetnost putovanja 2“ (ISBN 978-86-82136-01-9) u izdanju Media Sfere, i knjige-vodiča o Turskoj (ISBN 978-86-7722-422-6), i zaštićeni su Zakonom o autorskim i srodnim pravima: Službeni glasnik Republike Srbije, br. 104/2009 i 99/2011. Nije dozvoljeno kopiranje, niti objavljivanje teksta, delova teksta, i fotografija, bez dozvole autora (Ivana Dukčević) i izdavača (Media Sfera: Gordana Radisavljević-Jočić).
Završetak uspona do manastira © Ivana Dukčević
Planinska reka, snimljena sa puta ka vrhu – manastiru © Ivana Dukčević
.
.
.
Najranije freske koje se danas mogu videti u manastiru datiraju iz IX veka, ali je većina njih iz XIX veka. Restauracija manastira počela je 2015. i još uvek nije moguće posetiti njegovu unutrašnjost (osim dvorišnog dela i nekoliko spoljnih prostorija). Manastir je sazidan na strmini, na nadmorskoj visini od oko 1200 metara.
Iako potiče iz IV veka, današnji ostaci manastira pretežno su iz XIII i XIV veka – vremena vladavine dinastije Komnena, čiji je centar bio u u 46 km udaljenom Trabzonu. Nakon bolne „razmene stanovništva“ između Turaka i Grka, i pre evakuacije manastira 1923, manastirski rukopisi su sakriveni duboko u zemlji. Jedan monah je 1931. ipak uspeo da neopaženo uđe u manastir, otkopa rukopise i odnese ih u severnu Grčku, ali je po povratku ustanovljeno da su se stranice ubuđale nakon osam godina provedenih ispod zemlje.
Freske u unutrašnjem dvorištu manastira © Ivana Dukčević
Freske u unutrašnjem dvorištu manastira © Ivana Dukčević
Freske u unutrašnjem dvorištu manastira © Ivana Dukčević
Crkva manastira Sumela © Ivana Dukčević
Kako stići…
Osim taksijem (povratna iz Trabzona: oko 45 evra), do manastira na severoistoku Turske, stiže se jednodnevnim izletima dolmušem iz centra Trabzona (oko 8 evra za povratnu kartu). Po stizanju do podnožja planine, dolmuši ostaju na velikom parkingu nadomak restorana i rečice, odakle se do manastira može ili pešice – veoma strmom i dugom stazom kroz šumu, ili manastirskim dolmušima po ceni od 2 evra za povratnu kartu (ka vrhu, i nazad, dolmuši polaze kada se popune posetiocima). Po izlasku iz dolmuša na vrhu, do manastira se stiže uzbrdo – stepeništem, još oko 10 minuta pešice. Ulaznica za manastir košta oko 2 evra. U centru Trabzona postoji nekoliko agencija gde dan pred putovanje možete rezervisati izlet. Manastir je otvoren od 9 do 18 h.
Restoran u podnožju uspona ka manastiru © Ivana Dukčević
Uspon ka manastiru © Ivana Dukčević
Uspon ka manastiru © Ivana Dukčević
U saradnji sa…
Turkish Airlines © Ivana Dukčević
.
.
.
.
.
.
Turska Manastir Sumela, Turska Manastir Sumela