.
BEOGRAD
.
Na ušću Save u Dunav
.
.
Prema raspoloživim podacima, naziv „Beograd“ prvi put se pominje 11. aprila 848. godine, u pismu pape Jovana VIII, caru Borisu I. Jedanaest vekova ranije, Kelti su na ovom mestu osnovali prvo naselje i dali mu naziv Singidūn, a antički Rimljani koji su grad od Kelta preuzeli, preimenovali naziv u Singidunum. Osim ovih, Beograd je nosio naziv i Alba Graeca (Alba Greka), ali i Bjelgrad, Biograd i Bijograd, na mađarskom Nandoralba i Fehérvár, italijanskom Castelbianco (Kastelbjanko), i na nemačkom Weißenburg (Vaisenburg). Za Vizantiju, Beograd je bio Veligradon, a za Osmanlije – Dar Ul Jihad (Dar ul Džihad – “kuća rata”).
.
Kalemegdanska tvrđava – pogled na reku Savu, Veliko ratno ostrvo, Novi Beograd i deo Zemuna © Ivana Dukčević
.
.
Beograd, Trg republike (Narodni muzej i Narodno pozorište) © Ivana Dukčević
.
.
.
Pijaca Zeleni venac, podignuta je 1920. godine. Naziv je dobila po dekoraciji kafane koja je stajala na mestu pijace – vencu zelene boje. Pored kafane, nalazilo se i groblje, kasnije premešteno na mesto današnjeg parka Tašmajdan © Ivana Dukčević
.
.
.
.
Zdanje Galerije Progres, na uglu Knez Mihailove i Zmaj Jovine ulice © Ivana Dukčević
.
.
.
.
Dom narodne skupštine © Ivana Dukčević
.
.
Velike stepenice, sazidane su 1862. po naredbi Kneza Mihaila Obrenovića. Povezuju gornji deo grada (Kosančićev venac), sa obalom Save. Sa druge strane reke, vidi se Palata Ušće i završetak gradnje Palate Ušće 2 © Ivana Dukčević
.
.
.
.
Narodno pozorište na Trgu republike,osvetljeno za vreme Noći muzeja © Ivana Dukčević
.
.
.
.
Skulptura u dnu unutrašnjeg stepeništa bivšeg Geozavoda, nekadašnjeg zdanja Beogradske zadruge u Karađorđevoj ulici © Ivana Dukčević
.
.
.
Predivni šalteri nekadašnje Beogradske zadruge (bivši Geozavod) u Karađorđevoj ulici, uklonjeni su kada je ovo zdanje renovirano © Ivana Dukčević
.
.
.
.
Skulptura holivudskog glumca Karla Maldena (Mladena Sekulovića) ispred Jugoslovenske kinoteke © Ivana Dukčević
.
.
Centar Beograda nalazi se na 116 metara nadmorske visine, i danas u njegov sastav ulaze i nekada zaseban grad Zemun, ali i Novi Beograd – počev od 1948. godine, kada je započela gradnja novog dela prestonice. Između ove tri celine, nalazi se ušće reke Save u Dunav, i Veliko ratno ostrvo – rezervat ptica i nekoliko drugih životinjskih vrsta.
Iako je Kalemegdan najveća riznica istorije u centralnom delu grada, zanimljivo je da su prilikom postavljanja temelja za Palatu Albaniju 1938, ispod današnjeg početka Knez Mihailove ulice pronađeni skeleti neandertalca i nešto dalje – mamuta, s kojim se praistorijski čovek vrlo verovatno borio. U petom milenijumu pre nove ere, nadomak Beograda, na obali Dunava bila je razvijena Vinčanska kultura.
.
.
Spomenik „Pobednik“ podignut je 1928, prema idejnom rešenju vajara Ivana Meštrovića. Prvobitno je trebalo da stoji u centru Beograda – na Terazijama, ali su se beogradske sifražetkinje pobunile na ideju vlasti da se spomenik sa nagim muškim telom nađe u centru grada, te je lokacija promenjena © Ivana Dukčević
.
.
.
Ušće Save u Dunav – na donjem Kalemegdanu, vidi se Kula Nebojša podignuta u XV veku (koju neki pogrešno nazivaju Nebojšinom kulom). Naziv ove potonje turske tamnice navodno je potekao od reči koje su zatvorenicima upućivali Turci, bodrivši ih rečima „Ne boj se!“, aludirajući na mučenja koja su ih čekala. Najpoznatiji turski zatočenik u kuli, bio je grčki revolucionar Riga od Fere © Ivana Dukčević
.
.
.
Kalemegdan © Ivana Dukčević
.
.
Zvonik Crkve Ružice, na Kalemegdanu © Ivana Dukčević
.
.
Veliko ratno ostrvo, i Zemun u pozadini © Ivana Dukčević
.
.
Oronule fasade starog Beograda © Ivana Dukčević
.
.
Pre nego što su sredinom VII veka, na prostore današnjeg Beograda stigli Sloveni, grad su tokom svojih pohoda osvajali Huni, Ostrogoti i Avari. Godine 1284, Beogradom su prvi put u istoriji zavladali Srbi na čelu sa kraljem Stefanom Dragutinom. Srpski kralj dobio je Beograd na poklon od svog mađarskog tasta, kralja Ladislava IV. Tokom kasnije istorije, Beograd je naizmenično prelazio u posed Ugarske (Mađarske), Austro-Ugarske i Turaka Osmanlija, ali i Srba – početkom XV veka, za vreme vladavine despota Stefana Lazarevića, koji je – kao i njegov prethodnik, Beograd dobio na poklon od ugarskog kralja.
.
1521. godine, Beograd je osvojila vojska sultana Sulejmana I Veličanstvenog. Nekoliko decenija kasnije, nakon velike „Banatske pobune“ protiv turske vlasti 1594, kada su spaljene i mošti Svetog Save, period kasnije turske vladavine bio je relativno miran. Godine 1660, Beograd je posetio čuveni turski putopisac Evlija Čelebija i zabeležio da je u njemu živelo skoro 100.000 stanovnika, od čega dve trećine Turaka. Osim Turaka i Srba, u gradu su živeli i Jermeni, Grci i Romi.
.
.
Novi Beograd u suton, slikan sa Kalemegdana © Ivana Dukčević
.
.
.
Ostaci iz starorimskog perioda pronađeni u Beogradu, smešteni u zdanje nekadašnje Barutane, na Kalemegdanu © Ivana Dukčević
.
.
.
Kafana „?“ (Upitnik), u ulici Kralja Petra br. 6, najstarija je sačuvana kafana u Beogradu. Godine 1823, zgradu je po naredbi kneza Miloša Obrenovića podigao trgovački konzul Naum Ičko, da bi kasnije prešla u vlasništvo kneževog lekara Ećim Tome Kostića, koji je kuću pretvorio u kafanu. Zbog lokacije tačno preko puta Saborne crkve, pušenje u kafani i ispred nje – bilo je zabranjeno. Iz istog razloga i nakon protesta crkve, sam naziv kafane – „Kod Saborne crkve“, trebalo je da bude preimenovan tako da ne sadrži naziv crkve. S obzirom da decenijama nije pronađeno idealno rešenje za novi naziv, ostao je naziv „?“, sve do danas © Ivana Dukčević
.
.
.
Statua na kraju kaldrmisane ulice Kosančićev venac, koja predstavlja lik Kosančić Ivana – „Zmaja od Radana“, viteza u službi Cara Lazara © Ivana Dukčević
.
.
.
Balkon na zgradi kafane „Ruski car“ © Ivana Dukčević
.
.
.
Zdanje bivšeg Geozavoda, nekadašnje Beogradske zadruge, u Karađorđevoj ulici © Ivana Dukčević
.
.
.
Osim u jednom kratkom periodu kada je to bio Kragujevac, Beograd je 1817. postao prestonica Kraljevine Srbije. Kada je 1878. Srbija stekla punu nezavisnost od Turske, grad je počeo sa naglim razvitkom. Iako je 1900. godine imao tek 69.000 stanovnika, ponovo dostiže cifru od 100.000 na početku Prvog svetskog rata.
.
Jedna od najpoznatih građevina Begrada je i Skupština Srbije. Gradnja zdanja Doma Narodne skupštine (nekada – Doma narodnog predstavništva), započeta je 1907. godine zbog potrebe za reprezentativnim zdanjem u okviru Kraljevine Srbije. Šest godina ranije, raspisan je konkurs za idejno rešenje Doma narodnog predstavništa i na konkursu je pobedio arhitekta Jovan Ilkić. Na mestu gde danas stoji Dom Narodne skupštine, u prvoj polovini XIX veka nalazila se jedna od najlepših turskih džamija u Beogradu, sazidana od tesanog kamena. Nikad dovršena, prozvana je Batal džamija (od turske reči „batal“, što znači – porušena, zapuštena).
.
Spomenik knezu Mihailu Obrenoviću, na Trgu Republike © Ivana Dukčević
.
Hotel Moskva i Terazijska česma © Ivana Dukčević
.
Dom Narodne skupštine © Ivana Dukčević
.
Zdanje u stilu secesije, na uglu ulica Kralja Petra i Uzun Mirkove © Ivana Dukčević
.
Ušećerene jabuke © Ivana Dukčević
.
.
.
.
Studentski park, na mestu nekadašnje Centralne gradske pijace © Ivana Dukčević
Nakon što je 25. marta 1941. potpisana kapitulacija, dva dana kasnije u Beogradu započeo je masovni protest protiv odluke vlade što je rezultiralo početkom Drugog svetskog rata na području prestonice Kraljevine Jugoslavije. Šestog i sedmog aprila, nemačka avijacija bombardovala je Beograd kada je poginulo preko 2200 ljudi. Tokom bombardovanja, izgorela je Narodna biblioteka Srbije čiji se ostaci i danas vide na uglu kaldrmisane ulice Kosančićev venac. Pred kraj Drugog svetskog rata, Beograd su 16. i 17. aprila 1944. bombardovali i saveznici, kada je poginulo još 1700 ljudi. Grad je oslobođen 20. oktobra 1944, kada su u Beograd zajedno ušli partizani i sovjetska Crvena armija.
.
Prema poslednjim zvaničnim podacima popisa stanovništva iz 2022. godine, u gradu Beogradu živi nešto manje od 1,2 miliona ljudi (1.197.714). U širem području grada, živi 1.681.405 ljudi.
.
.
Skadarlija – Skadarska ulica © Ivana Dukčević
.
.
Zdanje nekadašnje nemačke evangelističke crkve, danas BITEF Teatar © Ivana Dukčević
.
.
Crkva Svetog Aleksandra Nevskog, na Dorćolu © Ivana Dukčević
.
.
Nekada najviša zgrada Beograda – „Beograđanka“, visine 101 m – 24 sprata, podignuta je 1974. godine © Ivana Dukčević
.
.
.
.
Ugao ulica Uzun Mirkove i Kralja Petra © Ivana Dukčević
.
.
.
.
.
Srbija Beograd, Srbija Beograd, Srbija Beograd, Srbija Beograd, Srbija Beograd